Rozwiązania, dzięki którym rachunki za wodę użytkową czy prąd mogą być o wiele niższe, coraz chętniej są wdrażane przez właścicieli domów jednorodzinnych, ale i przedsiębiorców czy zarządców kamienic. Nic dziwnego, że już na etapie planowania domu inwestor jest zainteresowany źródłami energii odnawialnej. Pytanie tylko, co wybrać – kolektory słoneczne czy panele fotowoltaiczne? Choć wyglądają podobnie, wbrew pozorom to nie to samo. Poznaj różnice i sprawdź, która opcja jest korzystniejsza.

Czym są kolektory słoneczne?

Głównym zadaniem kolektorów jest zamiana energii słonecznej w ciepło, które z kolei można wykorzystać do podgrzania wody użytkowej, ale i ogrzewania pomieszczeń. Trzeba jednak zwrócić uwagę na fakt, że działanie i funkcjonalność kolektorów uzależniona jest od intensywności naświetlenia, dlatego w miesiącach, w których nasłonecznienie jest znikome (średnio od listopada do lutego), praca kolektorów nie będzie zbyt efektywna, a ich wydajność spadnie poniżej 10%.
Na rynku dostępne są dwa rodzaje kolektorów:

1. kolektory płaskie – zapewnią więcej ciepła przy maksymalnym naświetleniu (w miesiącach letnich)
2. kolektory próżniowe – zapewnią lepsze efekty w miesiącach o mniejszym naświetleniu słonecznym.

Warto wiedzieć, że kolektory słoneczne można montować jedynie na dachu. Koszt takiej instalacji zależny jest od ilości kolektorów słonecznych. Instalacja 2 lub 3 kolektorów (optymalna ilość dla 4 osobowej rodziny) to koszt około 10 000-15 000 złotych. Należy jednak dobrze przemyśleć ilość montowanych kolektorów, ponieważ nadmiaru ciepła nie można ani magazynować, ani sprzedać. Ostatnią ważną kwestią jest to, że inwestycja zwraca się po około 10 latach.

Zalety i wady kolektorów słonecznych

Kolektory słoneczne mają szereg zalet, które są zauważane przez inwestorów. Nie są również pozbawione wad. Warto przed ostatecznym wyborem przemyśleć wszystkie za i przeciw.

Zalety kolektorów słonecznych

Do zalet kolektorów słonecznych należą:

• łatwy montaż
• szybki zwrot inwestycji
• dostęp do ciepłej wody użytkowej bez konieczności uruchamiania kotła, pieca czy włączania drogiej w eksploatacji grzałki elektrycznej.

O kolektorach słonecznych powinny więc pomyśleć zwłaszcza osoby korzystające z kotła na paliwa stałe. Rozruch ich latem, zwłaszcza ranem, kiedy wszyscy domownicy chcą skorzystać z łazienki, znacznie obniża komfort mieszkalny. W miesiącach o dużym naświetleniu słonecznym, kolektory wyeliminują ten problem całkowicie.

Wady kolektorów słonecznych

Minusami kolektorów słonecznych są:

• stosunkowo niska żywotność – słabszej jakości kolektory słoneczne mogą przestać być użyteczne nawet po 20 latach; maksymalnie będą służyć około 40 lat, a producenci udzielają gwarancji między 10 a 25 lat
• konieczność przeprowadzenia regularnych prac modernizacyjnych i konserwacyjnych w celu eliminowana ewentualnych uszkodzeń, wpływających na pracę kolektorów
• nadmierne nagrzewanie się kolektorów może prowadzić do drogich w naprawie awarii.

Panele fotowoltaiczne – co to jest?

Alternatywą dla kolektorów słonecznych są panele fotowoltaiczne. Zapewniają dostęp do prywatnej mini elektrowni – są odpowiedzialne za produkowanie energii elektrycznej, którą zużytkować można nie tylko do obsługi poszczególnych urządzeń domowych czy oświetlania domu, ale również do podgrzewania wody użytkowej. To świetne rozwiązanie również dla właścicieli aut hybrydowych czy elektrycznych. Pojedyncze ogniwo fotowoltaiczne zapewnia jednak prąd o bardzo niskim napięciu, dlatego konieczne jest grupowanie ich w panele. Natomiast wytwarzany prąd jest stały. Do użytku domowego konieczny jest jednak zmienny, dlatego należy rozszerzyć instalację o dodatkowe urządzenia, jak np. falownik, co generuje większe koszty inwestycyjne.

Zalety paneli fotowoltaicznych

Ze względu na korzystne dofinansowania i dotacje unijne, panele fotowoltaiczne stają się coraz bardziej popularne. To droższe rozwiązanie, ale zapewniające szereg korzyści:

• niezależność energetyczna – niezależność od podwyżek cen prądu na przestrzeni kolejnych 20 – 40 lat
• możliwość montażu w dowolnym miejscu (na dachu lub na gruncie) – możesz wybrać dogodniejsze, idealnie nasłonecznione miejsce, niekoniecznie na dachu
• zwrot kosztów inwestycji po około siedmiu latach.

Wady paneli fotowoltaicznych

Panele fotowoltaiczne mają również swoje wady. Są nimi:

• wysokie koszty instalacji
• niższa żywotność falownika – już po 10 latach konieczna może być jego wymiana (koszt około 6000 złotych)
• w większych aglomeracjach wymagane jest częstsze czyszczenie paneli, gdyż kurz i brud mogą negatywnie odbić się na produkcji prądu.

Nadwyżka prądu – co z tym zrobić?

Biorąc pod uwagę obecne regulacje prawne, właściciel przydomowej elektrowni nie może odsprzedać wytworzonej u siebie nadwyżki energii. Można ją magazynować, ale na własnej posesji to dość drogie i mało opłacalne przedsięwzięcie, ale jeśli nadmiar energii właściciel prześle do sieci, to może w ten sposób obniżać rachunki w miesiącach, w których panele fotowoltaiczne wytworzą o wiele mniej prądu. Innymi słowy nadwyżka z miesięcy letnich może zostać wykorzystana w miesiącach zimowych, w których właściciel „odbierze“ nadmiar zmagazynowanej w sieci energii. Niektóre założenia i regulacje zmienią się w 2022 roku. Warto zapoznać się z nimi już dziś.

Kolektory słoneczne a panele fotowoltaiczne

Na dachach domów jednorodzinnych coraz częściej można zauważyć kolektory słoneczne. Przy mniejszej ilości mieszkańców wystarczą nawet dwa takie kolektory, by rachunki za ogrzewanie wody użytkowej były znacznie niższe. Coraz bardziej popularne stają się także panele fotowoltaiczne, dzięki którym można obniżać koszty codziennej egzystencji.

Zasadnicza różnica między kolektorami słonecznymi a panelami fotowoltaicznymi polega na tym, że panele słoneczne produkują energię cieplną ze słońca. Natomiast fotowoltaika zamienia energię słoneczną w energię elektryczną. Panele słoneczne służą więc wyłącznie do podgrzania wody, natomiast prąd powstały w panelach fotowoltaicznych może być wykorzystany do zasilenia całego domu w energię elektryczną.

Choć tak naprawdę bardziej uniwersalne i funkcjonalne są panele fotowoltaiczne, to nadal popularniejsze wśród prywatnych inwestorów są kolektory słoneczne. Być może wynika to z faktu, iż inwestycja związana z montażem paneli fotowoltaicznych jest dużo droższa niż w przypadku kolektorów słonecznych. Natomiast ze względu na zależność od panujących warunków atmosferycznych, trudno przewidzieć, kiedy i czy w ogóle ta inwestycja notować będzie zyski. Ilość energii zależy bowiem od intensywności promieniowania słonecznego. Już tylko bowiem częściowe zachmurzenie, obniża efektywność takiej instalacji nawet o 60%.
Wydawałoby się więc, że lepszym rozwiązaniem są panele fotowoltaiczne. Więcej możliwości wyboru miejsca montażu, lepsze perspektywy oszczędzania pieniędzy i mniej problemów z eksploatacją w przyszłości. Trzeba jednak przede wszystkim wziąć pod uwagę własne potrzeby. Przy standardowym zużyciu prądu, panele fotowoltaiczne mogą okazać się bezzwrotną inwestycją. Dlatego zanim zdecydujesz, co jest lepsze: kolektory słoneczne czy panele fotowoltaiczne, zrób analizę ekonomiczną, obliczając ile zużywasz prądu i jakie koszty musisz ponieść na wdrożenie instalacji paneli fotowoltaicznych. Musisz uwzględnić też, że wytwarzanie prądu uzależnione jest od warunków atmosferycznych i dowiedzieć się, na jakich zasadach możesz podpisać umowę z siecią energetyczną (przesył prądu, magazynowanie, okres rozliczeniowy itd.). Dopiero wtedy zobaczysz, czy panele fotowoltaiczne są dobrym i opłacalnym pomysłem.

Z kolei kolektory słoneczne przydadzą się w każdym domu, gdzie jest spore zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową. Warto kierować się tutaj nie tylko oszczędnością, ale i samym komfortem użytkowania.

Jeśli rozważasz zakup instalacji kolektorów słonecznych lub paneli fotowoltaicznych, zwróć uwagę na różnice między nimi. Może się bowiem okazać, że chciałeś oszczędzać na rachunkach za prąd, tymczasem podgrzewasz wodę kolektorami.