Ogrzewanie podłogowe – jak je zaprojektować?

Projektowanie ogrzewania podłogowego musi być poprzedzone stosownymi wyliczeniami, które pozwolą określić zapotrzebowanie domu w tym zakresie. Musimy znać współczynnik przenikania ciepła okien, drzwi, ścian zewnętrznych i stropów. Na podstawie tych informacji można rozplanować układ i rozstaw rur w taki sposób, aby ogrzewanie działało jak najefektywniej. Rury mogą być ułożone zarówno pętlowo, jak i meandrowo, a także ze strefą brzegową, w zależności m.in. od planowanej aranżacji wystroju pomieszczenia i rodzaju wykończenia podłogi (np. terakota lub panele).

Na etapie projektowania należy również wybrać rodzaj rur – mogą to być rury: polietylenowe, polipropylenowe, polibutylenowe, wielowarstwowe, miedziane w osłonce z tworzywa. Niezależnie od materiału, z jakiego wykonane są rury, powinny one posiadać barierę antydyfuzyjną, która zabezpiecza instalację przed przenikaniem tlenu do wnętrza rur i przed ich zapowietrzeniem.

Przed wykonaniem projektu musimy również zdecydować, jaki rodzaj ogrzewania podłogowego zamontujemy. Najczęściej stosowaną opcją jest ogrzewanie wodne, czyli rury, przez które przepływa gorąca woda. Alternatywą jest ogrzewanie podłogowe elektryczne, które jest znacznie łatwiejsze w montażu i nie wymaga zakupu kotła – w tym przypadku trzeba jednak uwzględnić wysokie koszty użytkowania związane ze zwiększonym zużyciem energii elektrycznej.

Instalacja ogrzewania podłogowego krok po kroku

Kiedy projekt jest już gotowy, a niezbędne materiały zakupione, możemy przystąpić do montażu ogrzewania podłogowego.

Pierwszym krokiem jest przygotowanie podłoża. Warstwa chudego betonu (tzw. chudziaka) musi zostać dokładnie oczyszczona, osuszona i wyrównana. Następnie układamy izolacje: przeciwwilgociową (folia polietylenowa) i termiczną (styropian). Konieczne jest także wykonanie dylatacji, aby podłoga nie odkształcała się pod wpływem naprężenia.

Kolejnym krokiem jest montaż rozdzielacza i ułożenie rur zgodnie z projektem. Rury zostaną następnie pokryte wylewką betonową, ale zanim to nastąpi, musimy najpierw wypełnić je wodą i wykonać próbę ciśnieniową, aby upewnić się, że cała instalacja jest szczelna. Pamiętajmy, że po wykończeniu podłogi wszelkie naprawy będą dość problematyczne i najprawdopodobniej bardzo kosztowne.

Po pokryciu rur warstwą jastrychu musimy poczekać ok. 3-4 tygodnie na związanie się zaprawy, a następnie włączyć ogrzewanie, by wygrzać wylewkę, w celu lepszego jej osuszenia. W trakcie wygrzewania jastrychu należy pamiętać o ustawieniu odpowiedniej temperatury wody – jeżeli od razu wybierzemy zbyt gorącą wodę, to wylewka może zostać uszkodzona.

W roli wykończenia ogrzewanej podłogi najlepiej sprawdzą się płytki ceramiczne (terakota, gres) lub posadzka kamienna (np. granit) – te materiały najlepiej przewodzą ciepło, więc zagwarantują nam maksymalną efektywność ogrzewania podłogowego. Przy układaniu płytek musimy również zadbać o odpowiedniej jakości klej charakteryzujący się dużą elastycznością i odpornością na wysokie temperatury. Jeżeli planujemy ułożyć panele, warto upewnić się, czy dany rodzaj nadaje się do podłoża z ogrzewaniem podłogowym. Aby uzyskać większą skuteczność przenikania ciepła przez panele, najlepiej wybrać pod nie podkład perforowany.

Jakie są zalety ogrzewania podłogowego?

Oprócz przyjemnego ciepła pod stopami ogrzewanie podłogowe niesie ze sobą jeszcze kilka innych, bardzo istotnych korzyści. Wśród jego najważniejszych zalet możemy wyróżnić:

• równomierne rozprowadzanie ciepła i korzystny układ temperatury – podłogówka sprawia, że ciepło rozchodzi się równo po całym pomieszczeniu, przy czym temperatura tuż przy podłodze, na poziomie naszych nóg, jest wyższa niż np. w okolicy głowy, co gwarantuje jeszcze większy komfort termiczny dla całego organizmu;
• optymalny poziom wilgotności powietrza – w pomieszczeniach, w których zastosowano ogrzewanie podłogowe, powietrze w sezonie grzewczym nie jest tak suche, jak wówczas gdy używamy standardowych kaloryferów; optymalne nawilżenie powietrza pozytywnie wpływa na zdrowie i samopoczucie domowników;
• oszczędność energii – kiedy ciepło jest rozprowadzane równomiernie po całej powierzchni, to dużo łatwiej jest osiągnąć pożądany komfort termiczny – inaczej mówiąc, temperatura nie musi być aż tak wysoka, by było nam ciepło. Dzięki temu możliwe jest obniżenie kosztów zużycia energii nawet o kilkanaście procent (warto pamiętać, że do osiągnięcia takich rezultatów konieczna jest także wysokiej jakości izolacja termiczna domu);
• komfort dla osób z alergią na kurz i pyłki – w pomieszczeniach z ogrzewaniem podłogowym kurz nie unosi się w powietrzu z taką samą intensywnością, jak w przypadku grzejników – wynika to przede wszystkim z ograniczonej cyrkulacji powietrza i odpowiedniego poziomu wilgotności;
• walory estetyczne – ukrycie ogrzewania pod podłogą sprzyja również estetyce wnętrz – naszych koncepcji aranżacyjnych nie ogranicza już grzejnik pod oknem lub obok niego, pomieszczenie wydaje się bardziej uporządkowane, nowoczesne i eleganckie.

Wady ogrzewania podłogowego

Mimo licznych zalet nie sposób nie dostrzec niektórych wad ogrzewania podłogowego. Jako że instalacja jest schowana pod podłogą i zalana warstwą betonu, w przypadku awarii ogrzewania może pojawić się konieczność skucia posadzki i „dokopania” się do rur. Oznacza to, że nawet pozornie niewielka usterka może przerodzić się w męczący i czasochłonny remont.

Minusem ogrzewania podłogowego są także ograniczenia dotyczące wykańczania i urządzania pomieszczeń. Wprawdzie z jednej strony pozbywamy się zajmujących miejsce i gromadzących kurz kaloryferów, z drugiej jednak – musimy tak zaplanować układ mebli, by rury grzewcze nie przebiegały pod masywną szafą czy kanapą. Ewentualnie możemy kupić meble na nieco wyższych nóżkach, tak by zachować co najmniej kilku- lub kilkunastocentymetrową przestrzeń nad podłogą.

Ograniczony jest też wybór posadzki: możemy wprawdzie wybrać panele (w niektórych przypadkach nawet drewniany parkiet – jeżeli dobierzemy odpowiedni gatunek drewna), lecz chcąc uzyskać maksymalną wydajność takiego ogrzewania, najlepiej położyć płytki ceramiczne. Musimy również zrezygnować w grubych dywanów, które zmniejszałyby skuteczność ogrzewania. Z tego powodu podłogówka najczęściej jest instalowana nie w całym domu, lecz jedynie w wybranych pomieszczeniach, takich jak np. łazienki, kuchnia, suszarnia czy przedsionek.

Cechą charakterystyczną ogrzewania podłogowego jest także bezwładność cieplna, która może być uznana zarówno za jego wadę, jak i zaletę, w zależności od potrzeb domowników. Podłogówka wolniej się nagrzewa, ale również wolniej stygnie, a więc dłużej oddaje ciepło, co sprzyja oszczędnościom. Jeżeli jednak zależy nam na tym, by np. szybciej ogrzać sypialnię w zimny poranek lub uzyskać niższą temperaturę tuż przed snem – wówczas owa „powolność” działania podłogówki może okazać się nieco uciążliwa.

Rozważając wybór ogrzewania podłogowego, trzeba również liczyć się z tym, że koszt takiej inwestycji będzie o ok. 30% wyższy niż tradycyjne grzejniki. Ta wada ma jednak też drugą stronę medalu. Pod kątem użytkowania podłogówka jest bardziej ekonomiczna, więc wydatki poniesione na początku mogą się zwrócić w postaci niższych rachunków za energię elektryczną.