Płyta OSB – co to jest?

Nazwa OSB, czyli oriented strand board oznacza, że płyta składa się z wiórów drzewnych (zazwyczaj sosnowych lub świerkowych) ułożonych w jednym, określonym kierunku. Wióry są sprasowane pod ciśnieniem i sklejone przy pomocy syntetycznej żywicy, a w niektórych przypadkach również przy pomocy kleju poliuretanowego. Płyty OSB można podzielić na 4 kategorie, od których uzależnione są możliwości zastosowań:

• OSB1 – najcieńsza i najtańsza płyta, która nie może przenosić żadnych większych obciążeń; nadaje się do stosowania wyłącznie w suchych warunkach. Spoiwem wiórów jest tu żywica formaldehydowo-mocznikowa.
• OSB2 – podobnie jak płyta OSB1, może być stosowana tylko w suchych pomieszczeniach, jednak lepiej znosi obciążenia. Wióry sklejone są również przy pomocy żywicy formaldehydowo-mocznikowej. Wykorzystywana głównie w przemyśle meblarskim.
• OSB3 – płyta, która nadaje się do stosowania w budownictwie i pracach wykończeniowych: skutecznie przenosi obciążenia i jest odporna na działanie wilgoci. Spoiwo stanowi żywica melaminowo-uretanowa oraz klej poliuretanowy (w środkowej warstwie).
• OSB4 – najmocniejsza (ale również najdroższa) płyta, która może przenosić nawet znaczne obciążenia. Odporna na wilgoć. Tak jak w przypadku OSB3, spoiwem jest tu żywica melaminowo-uretanowa oraz klej poliuretanowy.

Oprócz powyższych 4 kategorii, na rynku dostępne są również specjalne płyty ognioodporne OSB STOP FIRE, mające zastosowanie tam, gdzie wymagane są podwyższone standardy ochrony przeciwpożarowej.

Zalety i wady płyt OSB

Płyta OSB nie bez powodu często wykorzystywana jest w różnego rodzaju pracach budowlanych. Do jej najważniejszych zalet, oprócz niskiej ceny i dość szerokiej gamy zastosowań, należą m.in.:

• możliwość przenoszenia obciążeń konstrukcyjnych przy równoczesnej lekkości samej płyty,
• łatwość montażu i niewielka ilość odpadów podczas obróbki,
• odporność na wilgoć w przypadku płyt OSB3 i OSB4,
• wytrzymałość, elastyczność i szczelność,
• dobre parametry termoizolacyjne,
• odporność na ogień (w przypadku płyt OSB STOP FIRE).

Trzeba jednak mieć świadomość, że płyty OSB muszą być odpowiednio składowane, najlepiej w suchym, dobrze wentylowanym pomieszczeniu, tak aby nie utraciły swoich właściwości i nie spleśniały. Za wadę tego rodzaju płyt często uznaje się zawartość formaldehydu (w przypadku płyt klejonych żywicą mocznikowo-formaldehydową). Jest to substancja rakotwórcza, jednak jej stężenie w płytach OSB jest na tyle niskie, że nie stanowi zagrożenia dla zdrowia – pod warunkiem, że stosujemy się do obowiązujących norm, dotyczących zarówno układania płyt, jak też wielkości powierzchni pokrytej tego rodzaju materiałem. Zbyt duża ilość i zbyt duże stężenie formaldehydów w połączeniu z podwyższonym poziomem wilgotności może wywoływać reakcje alergiczne i przyczyniać się do chorób układu oddechowego.

Płyta MFP – innowacja w budownictwie

MFP, czyli Multi Funktions Platte, można określić mianem bardziej zaawansowanej i ulepszonej wersji płyty OSB. Podobnie, jak jej „poprzedniczka”, płyta MFP składa się z drewnianych wiórów, sklejonych syntetycznymi żywicami melaminowymi. Różnica polega na układzie wiórów – podczas gdy w płytach OSB są one ukierunkowane w jedną stronę, w płycie MFP wióry ułożone są w różnych kierunkach. Dzięki temu płyta jest bardziej elastyczna, wytrzymała i podatna na zginanie oraz obciążenia.

Płyty MFP można stosować zarówno jako poszycie dachowe czy wykończenie stropu, jak też podkłady pod panele podłogowe czy podstawę konstrukcji ścian działowych. Często są używane również w przemyśle meblarskim. Nie bez powodu są zatem nazywane płytami wielofunkcyjnymi – Multi Functions. Płyta MFP charakteryzuje się także dobrymi parametrami izolacji termicznej i akustycznej oraz odpornością na wilgoć – sprawdza się więc w zróżnicowanych warunkach.

Montaż płyt MFP, tak samo jak w przypadku OSB, jest bardzo łatwy – łączy się je na pióro i wpust. Ich obróbka jest mało skomplikowana i nie generuje wielu odpadów, zaś wielokierunkowe ułożenie wiórów pozwalają formować płytę w rozmaite kształty.

Właściwości płyt MFP

Dlaczego płyta MFP zyskała tak dużą popularność w stosunkowo krótkim czasie, mimo że jej cena jest nieco wyższa niż płyt OSB? Wpływ na duże zainteresowanie mają przede wszystkim właściwości płyty, które czynią ją bardziej jakościową:

• duża odporność na obciążenia na całej powierzchni płyty, uzyskana dzięki wielokierunkowemu ułożeniu wiórów drzewnych;
• wysoki poziom spoistości i gęstości – dzięki temu MFP jest lepiej usztywniona i skuteczniej izoluje pod względem akustycznym i termicznym;
• duża elastyczność i stabilność;
• wysoki poziom ognioodporności;
• duża odporność na wilgoć – płyta MFP nie odkształca się pod wpływem wody;
• odporność na powstawanie grzybów i pleśni;
• szybki i prosty montaż;
• ekologiczne i bezpieczne rozwiązanie.

Podobnie jak płyty OSB, MFP również zawierają formaldehyd, jednak spełniają obowiązujące wymogi dotyczące bezpiecznego stężenia tej substancji.

Płyta MFP a płyta OSB - porównanie

Płytę MFP można określić jako ulepszoną wersję płyty OSB3. Parametry obu tych płyt są do siebie zbliżone, przy czym lekką przewagę bez wątpienia zyskuje MFP. Zarówno MFP, jak i OSB są elastyczne, jednak w przypadku płyt OSB sprężystość i wytrzymałość podczas zginania występuje tylko na dłuższej osi, podczas gdy MFP posiada owe cechy na całej swojej powierzchni.

Oba rodzaje płyt posiadają także satysfakcjonujące właściwości izolacyjne i mogą być stosowane w warunkach wilgotnych, ale płyta MFP ma tutaj większe pole do popisu, ze względu na wyższy poziom gęstości. Spoistość sprawia również, że płyty MFP są bardziej stabilne pod względem mocowania – kolokwialnie rzecz ujmując, gwoździe i śruby lepiej się w nich trzymają, zaś płyta może wytrzymać większe obciążenia. Ważnym aspektem jest również wspomniana już ognioodporność – płyta MFP spełnia wymagania ochrony przeciwpożarowej lepiej niż płyty OSB1-4. Warto jednak przypomnieć, że podobne parametry możemy osiągnąć, stosując płytę OSB STOP FIRE.

Zestawienie różnic i podobieńst omawianych płyt znajduje się w poniższej tabeli:

Na korzyść płyty MFP przemawiają też kwestie ekologiczne: jest to materiał nadający się do całkowitego recyklingu, zaś ilość odpadów powstających przy jej produkcji jest znikoma. Poza tym tego rodzaju płyta cechuje się większą paroprzepuszczalnością i mniejszym ryzykiem tworzenia się pleśni – jest więc nieco bezpieczniejsza dla zdrowia, zwłaszcza gdy mamy do czynienia z alergią. Na koniec warto uwzględnić także estetykę – oszlifowana płyta MFP jest gładsza niż OSB, więc łatwiej będzie efektownie ją wykończyć, czy to przy pomocy farby, czy też tapety lub płytek ceramicznych.