Co to jest styrodur (polistyren ekstrudowany, XPS)?

Styrodur to potoczna nazwa polistyrenu ekstrudowanego (inaczej XPS). Złożony jest ze spienionego polistyrenu. Jest to rodzaj materiału służący do termoizolacji różnych powierzchni oraz ich ochrony przed wilgocią. Dzięki swojej strukturze, która jest bardzo ścisła i składa się z niewielkich komórek, materiał ten świetnie izoluje termicznie. Uważany jest m.in. z tego powodu jako lepszy do ocieplania budynków, niż np. wełna mineralna czy popularny styropian. Dodatkowo zapewnia gładką powierzchnię z zewnątrz i pozwala uzyskać estetyczny wygląd nawierzchni. 

Właściwości styroduru (polistyrenu XPS)

Styrodur jest bardzo uniwersalnym materiałem. Wynika to z szeregu właściwości, jakie wykazuje. Poniżej przedstawiamy najważniejszego jego cechy pod kątem termoizolacji domu. Każda z nich ma bardzo praktyczne zastosowania i sprawia, że styrodur można wykorzystać na naprawdę szeroką skalę.

1. Świetny współczynnik przewodzenia ciepła

Jedną z najważniejszych cech styroduru jest bardzo dobry współczynnik przewodzenia ciepła wyrażany w lambdzie. Wynosi on ok. 0,30-0,34 W/m2K, co zależy od rodzaju konkretnej płyty XPS i producenta. Do tak dobrego parametru przyczynia się m.in. zamknięty układ komórek, które przylegają do siebie. Pozwala to na uzyskanie doskonałej izolacji cieplnej budynków, zarówno jeśli chodzi o elewację, jak i dach czy posadzki. Co istotne, styrodur jest materiałem dość odpornym na działanie niskich temperatur czy innych, niesprzyjających warunków pogodowych.

Poniższa tabela pokazuje przykładowe parametry przewodzenia ciepła względem grubości płyty XPS jednego z popularnych producentów materiałów izolacyjnych.

2. Wysoka wytrzymałość

Płyty XPS cechują się bardzo wysoką odpornością na obciążenia, co oznacza, że styrodur świetnie nadaje się do ocieplania konstrukcji narażonych na ściskanie - np. na posadzki. Przykładowe wartości obciążeniowe prezentuje poniższa tabela.

Zdecydowane znaczenie dla wytrzymałości ma gęstość tego materiału. Im jest ona większa, tym styropian XPS jest bardziej odporny na różnego rodzaju obciążenia. Parametr ten jest znacznie wyższy, niż w przypadku standardowego styropianu, który odkształca się dużo łatwiej. 

3. Słaba nasiąkliwość

Styrodur to materiał odpowiedni przede wszystkim do miejsc narażonych na wilgoć, ponieważ jest materiałem o słabej nasiąkliwości. Dla przykładu, w przypadku długotrwałego narażenia na wodę, nasiąkliwość XPS o grubości 20-30 mm i gęstości 29-39 kg/m3 wynosi mniej niż 70 WL (T). Przy większych grubościach i gęstościach nasiąkliwość będzie podobna. Taka wartość stawia polistyren ekstrudowany w roli lidera wśród materiałów izolacyjnych stosowanych do ocieplania budynków.

4. Ekologia i bezpieczeństwo

Styrodur ma tzw. samogasnące właściwości. Co to oznacza? W przypadku pożaru styrodur zapłonie o wiele później niż inne materiały i nie podtrzyma ognia, a jeśli zostanie narażony na bardzo wysokie temperatury, stopi się i zwęgli. Dzięki temu styrodur można poddać także w 100% recyklingowi. 

Styrodur – zastosowanie polistyrenu ekstrudowanego (XPS)

Właściwości styroduru sprawiają, że materiał ten ma naprawdę szerokie zastosowanie i staje się niezwykle użyteczny na wielu etapach budowy domu. Sprawdzi się zarówno do termoizolacji, hydroizolacji, jak i w sytuacji, gdy potrzebujemy materiału odpornego na uszkodzenia mechaniczne czy ściskanie. Kiedy konkretnie możemy wykorzystać styrodur przy budowie domu? Poniżej przedstawiamy kilka najpopularniejszych zastosowań.

1. Izolacja ścian

Styrodur jest materiałem najczęściej stosowanym do ocieplania ścian domów. Stosuje się go zwykle do izolacji ścian piwnicznych oraz fundamentowych. W drugim przypadku XPS to jedno z najlepszych rozwiązań, ponieważ ma bardzo niewielki poziom nasiąkliwości. A im większa odporność na nasiąkanie, tym lepsza ochrona dla fundamentów. Podobnie będzie, jeśli mówimy o ścianach piwnicznych poniżej fundamentów. Polistyren wydaje się wówczas idealnym materiałem do izolacji ścian i ochrony przed działaniem wody. 

2. Izolacja podłóg

Styrodur to również dobre rozwiązanie w roli izolacji posadzki. Daje dobrą ochronę przed wilgocią, jest bardzo odporny na ściskanie i uszkodzenia, dobrze izoluje termicznie. Z tego względu znajduje swoje zastosowanie m.in.  w przypadku powierzchni podatnych na obciążenia (np. w garażu).

3. Izolacja dachu

Styrodur świetnie sprawdzi się w przypadku izolacji dachu, gdzie liczy się zarówno dobry współczynnik izolacyjności cieplnej, jak i mała nasiąkliwość. Płyty XPS stosuje się głównie na dachach, gdzie izolację wykonuje się na warstwie uszczelniającej. Ich montaż jest bardzo prosty, co przekłada się na niższe koszty robocizny lub możliwość samodzielnego wykonania izolacji. 

Co lepsze: styrodur czy styropian?

Zarówno styrodur, jak i styropian, to materiały, których bazą jest polistyren. Oba znajdują zastosowanie w izolacjach termicznych budynków. Różnią się jednak kilkoma kluczowymi parametrami.

Styropian np. przepuszcza zdecydowanie więcej powietrza ze względu na luźniejszą strukturę, co wynika ze sposobu produkcji. Bardziej korzystny efekt daje proces wytwarzania XPS, który ma strukturę zamknięto-komórkową, dzięki czemu przepływ powietrza jest zminimalizowany. W konsekwencji styrodur daje lepszą termoizolacyjność oraz jest bardziej odporny na uszkodzenia.

Należy jednak nadmienić, że oba materiały mają dobry współczynnik przewodzenia ciepła poniżej 0,40 W/mK, przy czym XPS wykazuje nieco lepszy wynik pod tym względem. Nie mniej jednak, zarówno styropian EPS, jak i XPS, świetnie sprawdzą się w roli izolacji termicznej. 

Zaletą XPS nad EPS jest z kolei lepsza odporność na uszkodzenia, co wynika z większej gęstości. Taki styropian jest twardszy, mniej podatny na zginanie. Z drugiej strony zbyt twardy styropian nie sprawdzi się np. w sytuacji, gdy potrzebujemy bardziej miękkiego materiału izolacyjnego (bardziej podatnego na odkształcenia - np. w przypadku nierówności). 

Kolejny aspekt to nasiąkliwość. Pod tym względem nie ma wątpliwości, że styrodur jest o wiele lepszym materiałem, jeśli zależy nam na skutecznej ochronie przed działaniem wilgoci. Alternatywnym rozwiązaniem dla XPS i EPS w temacie nasiąkliwości, może być wykorzystanie tzw. styropianu hydrofobowego, który również cechuje się słabą nasiąkliwością. To ekonomiczne rozwiązanie często polecane np. do izolacji fundamentów.

W kwestii fundamentów, styrodur lepiej sprawdzi się do ich izolacji. Zwłaszcza jeśli budynek jest usadowiony na podłożu podmokłym, gdyż lepiej ochroni konstrukcję przed działaniem wody. Z tego samego powodu styrodur zyskuje przewagę także, jeśli chodzi o izolację dachu. Nie tylko lepiej izoluje termicznie, ale i powstrzymuje uciekanie ciepła górą i zapewnia lepszą ochronę przed pleśnią. 

Jak widać, w wielu kwestiach XPS będzie lepszym rozwiązaniem, natomiast warto zaznaczyć, że w większości przypadków zwykły styropian EPS również zda egzamin. Szczególnie jeśli chodzi o ocieplenie elewacji budynku i wszelkie inne sytuacje, gdy konstrukcja nie jest narażona na ekstremalne warunki atmosferyczne. Jego zaletą jest ponadto niższa cena. 

FAQ - najczęściej zadawane pytania

Czym ciąć styrodur?

Styrodur najlepiej jest ciąć przy pomocy brzeszczotu lub piły płatnicy. Dobrym rozwiązaniem będzie także wykorzystanie noża termicznego lub przeznaczonego do cięcia wykładzin.

Co stosować do klejenia styroduru?

Do klejenia styroduru można stosować zarówno kleje bitumiczne, jak i poliuretanowe oraz dyspersyjne. 

Styrodur czy styropian - co lepsze?

Pod względem termoizolacyjności nieco lepsze parametry ma styrodur, jednak styropian również cechuje się niskim (dobrym) współczynnikiem przewodzenia ciepła. Natomiast jeśli mówimy o parametrze nasiąkliwości i odporności na ściskanie, styrodur jest o wiele lepszym rozwiązaniem, co wynika z większej gęstości struktury tego materiału.