Dom inteligentny - definicja smart home

Dom inteligentny to budynek posiadający system czujników i urządzeń, które pozwalają na zarządzanie sprzętami znajdującymi się w domu, monitorowanie nieruchomości i zautomatyzowanie wielu czynności. Taki system sprawia, że komfort użytkowania budynku jest znacznie lepszy, podobnie jak i bezpieczeństwo mieszkańców. Co więcej, automatyka pozwala obniżyć koszty eksploatacyjne. 

Działanie smart home opiera się na komponentach, które ze sobą współpracują. Dzięki połączeniu internetowemu system może kontaktować się z lokatorami nawet podczas ich nieobecności. Czynności, takie jak sterowanie oświetleniem czy ogrzewaniem, można wykonywać z poziomu smartfona lub komputera zdalnie, z każdego miejsca na świecie. 

Automatyka, jaką oferują systemy smart home, pomaga w rozsądnym korzystaniu z wody czy energii, co przekłada się na obniżenie rachunków. Taką funkcję spełnia m.in. automatyka do ogrzewania podłogowego czy pompy ciepła. Warto pomyśleć o zaprojektowaniu domu inteligentnego już na etapie budowy i wykonywania instalacji - wówczas mamy szansę zakupić odpowiedni sprzęt, estetycznie obudować okablowanie, zaplanować właściwie sieć elektryczną czy kupić okna z wbudowanymi kontaktronami wykrywającymi moment otwarcia/zamknięcia.

Co daje nam inteligentny dom? Przydatne funkcje

Funkcjonalności systemu domu inteligentnego sprawiają, że może on sam reagować uruchamiając właściwe komendy np. w sytuacji zagrożenia (przykładowo, gdy wykryto pożar, system wdroży procedurę awaryjną, albo gdy doszło do próby włamania, włączy się sygnał dźwiękowy i zapali się światło) czy gdy uzna, że zużywamy za dużo energii (wówczas może czasowo np. obniżyć temperaturę grzania). Wśród najbardziej przydatnych funkcji domu inteligentnego można wymienić:

• automatykę intensywności grzania/chłodzenia budynku,
• sterowanie oświetleniem,
• automatyczne wyłączanie sprzętów AGD i RTV,
• automatyka rolet zewnętrznych, bramy garażowej i drzwi,
• monitoring nieruchomości, symulowanie obecności domowników, alarmowanie o nietypowych zdarzeniach.

Co warto zaplanować w ramach smart home na etapie budowy domu?

Smart home możemy właściwie dowolnie rozbudowywać, przy czym najmniej ograniczeń występuje wtedy, gdy budynek nie wykonaliśmy jeszcze instalacji elektrycznej. Warto zatem jeszcze przed tym etapem pomyśleć, jakie funkcje miałby spełniać w naszym domu system inteligentny - i zgodnie z tym zaprojektować i wykonać instalacje elektryczne. System może uwzględniać np.:

• inteligentne ogrzewanie,
• inteligentne chłodzenie,
• inteligentną wentylację,
• inteligentne oświetlenie (pozwala np. dostosować natężenie i temperaturę barwową oświetlenia lub np. włączyć oświetlenie, gdy czujnik wykryje, że słońce zaszło),
• inteligentne gniazdka, które monitorują zużycie energii i pozwalają na automatyczne włączanie lub wyłączanie podłączonych do nich urządzeń,
• czujniki bezpieczeństwa (gazu, dymu, zalania),
• elementy systemu alarmowego (m.in. kamery, czujniki otwarcia drzwi/okien, czujniki ruchu),
• system automatycznej regulacji rolet i żaluzji,
• automatyka do bramy wjazdowej, garażowej i drzwi wejściowych,
• inteligentny system zraszania ogrodu,
• multiroom i inne systemy audio,
• stację pogodową (system poinformuje nas o temperaturze, wilgotności, ciśnieniu atmosferycznym i jakości powietrza, a także przewidzi zmiany pogody, wskazując np. najlepszy moment na podjęcie aktywności na zewnątrz),
• centralki, czyli huby (centralki umożliwiają integrację wszystkich urządzeń smart w jeden system)

Szczególnie przydatne będą żarówki LED wi-fi, które mogą włączać się i wyłączać w określonych pomieszczeniach czy w zadanych warunkach. Dzięki nim możemy również symulować swoją obecność podczas wyjazdu na urlop. Co więcej, żarówkami tego typu możemy dowolnie sterować, jeśli chodzi o natężenie światła czy nawet jego barwę.

Wiele osób decyduje się ponadto na gniazdka smart plug, które sprawiają, że np. jeśli zostawimy włączone żelazko lub telewizor, system sam wyłączy zasilanie (lub pozwoli na zdalne wyłączenie go za pomocą smartfona). Podobnie włączymy np. piekarnik, aby nagrzać go zanim wrócimy do domu. 

Przydatnym elementem smart home są także kamery IP, które zapewniają stały podgląd pomieszczeń oraz czujniki różnego rodzaju. Czujniki ostrzegą nas np. że doszło do zalania, albo że zostało otwarte okno. 

Największą popularnością cieszą się natomiast obecnie czujniki temperatury i moduły pozwalające na sterowanie ogrzewaniem lub chłodzeniem i wietrzeniem budynku. Dzięki nim zyskamy najbardziej komfortową temperaturę i jakość powietrza w domu, bez ręcznej ingerencji. Możemy również sterować ogrzewaniem, chłodzeniem i wietrzeniem zdalnie z poziomu smartfona. 

Przydatne okazują się również czujniki światła - pozwalają one automatycznie np. zamykać rolety, gdy zajdzie słońce i włączać w domu oświetlenie. 

Przykłady instalacji systemu smart home w nowym domu

Poniżej przedstawiamy kilka przykładowych instalacji smart home, które można wdrożyć w swoim domu.

Zabezpieczenie okien i drzwi

Na oknach i drzwiach instalujemy tzw. kontaktrony, które stanowią czujniki otwarcia drzwi i okien. Tego typu elementy oferuje wiele marek. Często przy zakupie okien uzyskujemy ofertę z wbudowanymi czujnikami - warto już na tym etapie się na nie zdecydować. Dzieki kontaktronom będziemy wiedzieć, gdy okno lub drzwi zostaną otwarte.

Zwiększenie funkcjonalności łazienki i kuchni

W łazience i kuchni warto postawić na gniazdka smart plug, dzięki którym będziemy mogli zdalnie włączać i wyłączać urządzenia AGD. W tych pomieszczeniach przydatne są również czujniki zalania, dymu i gazu - dzięki nim system aktywuje odpowiednie reakcje, np. wentylację domu czy sygnał dźwiękowy.

Zwiększenie komfortu w salonie

W tym pomieszczeniu warto postawić na żarówki LED wi-fi, które pozwolą nam uzyskać idealne natężenie światła i temperaturę barwową. Dzięki temu w mgnieniu oka stworzymy w salonie przytulną atmosferę np. do wspólnego spędzania czasu z partnerem lub znajomymi. Możemy również wyposażyć się w system sterowania zdalnego zasłonami czy roletami - to przydatna opcja, gdy chcemy w słoneczny dzień oglądać TV. W inteligentnym domu nie może również zabraknąć sterowania systemem audio.

Bezpieczeństwo wewnątrz i na zewnątrz budynku

Smart home pozwala na stworzenie monitoringu budynku. Warto zakupić kamerę wewnętrzną, zewnętrzną i centralkę oraz odpowiednie oprogramowanie. Nie tylko uzyskamy informacje o obecności intruza na terenie posesji, ale i zarejestrujemy kopię. Niektóre systemy pozwalają ponadto automatycznie powiadamiać policję o włamaniu.

W ramach bezpieczeństwa przeciwwłamaniowego smart home ma jeszcze wiele więcej do zaoferowania. Możemy zdalnie np. symulować swoją obecność przez inteligentne oświetlenie uwzględniające żarówki sterowane wi-fi.

Sterowanie ogrzewaniem i chłodzeniem

Smart home pomaga kontrolować temperaturę w domu. System sterowania ogrzewaniem odpowiednio dostosuje moc grzania czy natężenie chłodzenia. Możemy również kontrolować temperaturę z poziomu centralki.

Więcej ciekawych przykładów znajdziecie np. na YouTube, gdzie Vlogerzy pokazują, jak w praktyce działa smart home. Wybraliśmy dla Was kilka - naszym zdaniem najciekawszych - filmów na ten temat:

Rodzaje systemów domu inteligentnego

Systemy smart home dzielą się na:

• przewodowe - oparte są o kable internetowe RJ-45, stacje NAS oraz przełączniki switch,
• bezprzewodowe - oparte na systemie Wi-Fi, BLE, Zignee, Bluetooth itp.

W sytuacji, gdy dopiero budujemy dom i planujemy instalację smart home, możliwości jest więcej. Jeśli natomiast pomyśleliśmy o systemie domu inteligentnego po wykończeniu budynku, pozostaje nam oferta bezprzewodowych systemów smart home.

Z jakich urządzeń składa się system domu inteligentnego?

Smart home jest systemem, który można istotnie rozbudowywać, natomiast podstawą wydają się takie elementy, jak:

• centralka (centrum sterowania innymi elementami smart home),
• mostki (łączą czujniki z centralą),
• czujniki (ruchu, dymu, gazu, wilgotności, temperatury, zmierzchu, zalania, zużycia energii),
• kontrolery (pozwalają sterować urządzeniami),
• oprogramowanie (niezbędne do sterowania całym systemem),
• połączenie z internetem.

Jak można sterować systemem smart home? Dostępne oprogramowania

Aby smart home dał nam szereg korzyści, musimy wyposażyć się w odpowiednie oprogramowanie. Aplikacje domu inteligentnego znacznie ułatwiają komunikację lokatorów z budynkiem. Dzięki nim możemy sterować domem czy go monitorować z każdego miejsca na świecie. Wśród najpopularniejszych aplikacji na rynku znajdują się:

• IFTTT
• Google Assistant
• Amazon Alexa
• Apple HomeKit
• Smart Life
• Smart home Somfy
• Inteligentny dom Fibaro  
• Grenton
• Connected Home over IP

Na szczególną uwagę zasługuje ostatni rodzaj smart home. CHIP to projekt, który łączy Apple, Amazon i Google. Jego celem jest stworzenie wspólnego standardu komunikacji bezprzewodowej dla każdego urządzenia. 

Projektując dom inteligentny warto wyposażyć się w elementy instalacji i urządzenia jednego producenta. Dlaczego? Producenci zwykle tworzą oprogramowania dedykowane swoim produktom. Podłączanie do instalacji wyrobów wielu producentów może skutkować koniecznością używania dodatkowych aplikacji, co zmniejsza komfort korzystania ze smart home.

Jak zaprojektować inteligentny dom?

Projektowanie inteligentnego domu najlepiej powierzyć specjaliście. Wynika to z faktu, że automatyka domowa składa się z wielu elementów skomplikowanej instalacji - fachowa wiedza i doświadczenie są tutaj niezbędne. Dobra wiadomość jest taka, że większość firm oferujących systemy smart home (instalacje i urządzenia) wykonuje projekt domu inteligentnego za darmo (zawiera on np. trasę okablowań, punktów elektrycznych, listę niezbędnych produktów, projekt techniczny). Warto zapytać o taką możliwość.

Smart home - ile to kosztuje?

System smart home możemy mieć w swoim domu zarówno za kilkaset złotych, jak i kilkadziesiąt tysięcy. Wszystko zależy od naszych potrzeb. Jeśli pragniemy posiadać rozbudowany system smart home, wówczas musimy uwzględnić wiele różnych elementów, które warunkują ostateczną cenę. Składają się na nie:

• projekt instalacji smart home,
• okablowanie elektryczne, oświetleniowe, pod rolety, multimedialne, teletechniczne, pod automatykę (bramy, domofonu, drzwi, okien itd.), pod ogrzewanie, rekuperację, klimatyzację, pod system alarmowy,
• rozdzielnica,
• montaż systemu.

Ostateczna cena wdrożenia systemu smart home różni się w zależności od skomplikowania i rozbudowania całej instalacji. Możemy jednak założyć, że w domu o powierzchni 150 m2 koszt inwestycji wyniesie ok. 50 000 zł (dla powyższych elementów). Przy czym istotne jest, że w domu o takiej samej powierzchni musielibyśmy i tak uwzględnić ok. 100 włączników różnego rodzaju czy zakupić dodatkowe sterowniki do każdego urządzenia, jak termostat czy sterownik elektryczny. W ostatecznej kalkulacji dom inteligentny wcale nie jest znacznie droższy od tradycyjnego - wiele elementów osprzętu można bowiem pominąć.

Należy także pamiętać, że smart home pozwala stworzyć dom bardziej ekonomiczny - np. dzięki sterowaniu temperaturą grzania czy kontroli zużycia energii. 

Jeśli zdecydujemy się na smart home na etapie projektowania domu, unikniemy zbędnych kosztów z zakresu montażu całego okablowania. Poniesiemy także niewiele większe wydatki np. na system monitoringu, sieci komputerowej, instalacji TV i innych multimediów, instalacji domofonu. Wersja smart home w stosunku do tradycyjnej zwykle jest droższa w tych przypadkach o 5-10%. Nieco większa różnica wystąpi przy opcji z nagłośnieniem strefowym - dla domu o pow. 150 m2 może ona wynieść ok. 5 000 zł.