Koncepcja ekologicznego domu - w trosce o środowisko naturalne

Stale opracowywane raporty traktujące o stanie naszej planety jasno wskazują, że rozwiązania mające na celu obniżenie emisji gazów cieplarnianych są w tej chwili koniecznością. Ma to przełożenie we wszystkich dziedzinach życia i gospodarki, także w budownictwie jednorodzinnym. To, w jaki sposób zbudujemy dom - z jakich materiałów czy technologii, będzie niosło za sobą mniejsze lub większe konsekwencje dla środowiska naturalnego, które określa się tzw. śladem ekologicznym oraz śladem węglowym. W odpowiedzi na problem, coraz bardziej zachęca się inwestorów indywidualnych do budowania domów energooszczędnych - z wykorzystaniem nowych technologii pozwalających na wykorzystanie energii odnawialnej, jak i wysokiej klasy materiałów.

Czym charakteryzuje się dom energooszczędny i ekologiczny?

Porównując budownictwo tradycyjne z ekologicznym, szala korzyści dla naszej planety jest większa w drugim przypadku, ponieważ dom ekologiczny pozwala osiągnąć nawet 50% oszczędności na ogrzewaniu. Koszty utrzymania domu są realnie dużo niższe. Co wpływa na taki efekt? Domy energooszczędne są projektowane wg ścisłych zasad konstruowania i eksploatacji, takich jak:

• zastosowanie prostej, zwartej bryły w celu minimalizowania mostków termicznych,
• usytuowanie domu względem południa (większość okien powinna być umieszczone po tej stronie), aby czerpać jak najwięcej korzyści z naturalnej energii słonecznej,
• wysokiej jakości izolacja termiczna ścian i dachu,
• energooszczędne okna,
• system odzysku wody,
• biologiczne oczyszczalnie ścieków,
• wykorzystywane materiały jak najmniej szkodliwe dla środowiska (drewno, metal, szkło),
• nowoczesne instalacje (fotowoltaiczna, solarna, rekuperacja, pompa ciepła),
• ogrzewanie strefowe.

Dom typu stodoła - energooszczędna odpowiedź na tradycyjną architekturę

Powyższe cechy można przypisać większości projektów domów w typie nowoczesnej stodoły - stanowią one zatem bardzo trafną odpowiedź na problem globalnego ocieplenia. Domy w tym stylu są zarówno nowoczesne, jak i funkcjonalne. Charakteryzują się świetnymi parametrami dotyczącymi energooszczędności budynku, a także niskimi kosztami budowy. Koncepcja barn house (ang.) wyróżnia się otwartym planem domu (wnętrza są przestronne, bez zbędnych ścianek działowych), wysokimi sufitami (często występuje w takich domach antresola nad salonem), dużymi przeszkleniami, zwartą bryłą bez zbędnych dodatków architektonicznych (balkonów, kolumn, lukarn, wykuszy), planie budynku w kształcie prostokąta lub litery L. To wszystko sprawia, że dom stodoła pretenduje do miana domu ekologicznego przy zastosowaniu energooszczędnych technologii i wysokiej jakości materiałów.

Dwuspadowy dach, przeszklenia, układ funkcjonalny na parterze

Domy jednorodzinne o tym charakterze wyróżniają się ponadto prostych dachem dwuspadowym - często bez okapu. Taka konstrukcja sprawia, że dach jest tani w budowie i świetnie spełni się w roli miejsca dla paneli fotowoltaicznych. Minimalistyczny wygląd budynku dopełnia elewacja, na której najlepiej prezentują się materiały naturalne, jak drewno, kamień lub ich imitacje. Charakterystyczne są także duże przeszklenia, które nie tylko unowocześniają bryłę i wnętrza, ale także maksymalizują zyski z naturalnej energii słonecznej. Dom jest naturalnie doświetlany w ciągu dnia, co przekłada się na niższe rachunki, a także cieplejszy w zimie - gdyż naturalnie dogrzewa się poprzez duże okna i wysokich parametrach energooszczędności. 

Projekty domów w stylu nowoczesnej stodoły z reguły stanowią budynki parterowe, gdzie układ funkcjonalny w całości rozplanowany jest na parterze. Zapewnia to mieszkańcom wygodę użytkowania, niższe koszty budowy (brak konieczności budowy mocnego stropu), a także większy kontakt z ogrodem. Często architekci uwzględniają w takich projektach osobne wyjścia do ogrodu z sypialni czy gabinetu - aby jeszcze bardziej przybliżyć nam możliwość korzystania z uroków krajobrazu, jaki nas otacza. Taki zabieg sprawia, że ogród naturalnie zaprasza nas do spędzania w nim więcej czasu. 

Wnętrza nowoczesnej stodoły zwykle dzielone są na dwie strefy: nocną i dzienną. Część dzienna to salon z kuchnią, jadalnią, tarasem i gabinetem. Nocna - to sypialnie dla wszystkim domowników. 

Parametry techniczne sprzyjające oszczędności ciepła

Nowoczesność w przypadku domu o charakterze stodoły dotyczy nie tylko aspektów wizualnych, jak naturalne wykończenie czy otwarte przestrzenie, ale także parametrów technicznych i zastosowanych technologii. Mowa zarówno o technologii wykonania budynku, jak i instalacji. Wiele domów w typie stodoły powstaje w koncepcji ekologicznej technologii szkieletowej lub prefabrykowanej. Takie rozwiązanie przyspiesza koszty budowy i wiąże się z mniejszym śladem węglowym dla planety. Warto je rozważyć, zwłaszcza, że każdy gotowy projekt domu można dostosować do takiej technologii. Zwykle firmy oferujące budowę z wybranych materiałów, bezpłatnie dokonują takiej zmiany w projekcie. 

Inny aspekt dotyczy instalacji. Stosując panele fotowoltaiczne (lub dach solarny), pompę ciepła czy wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła, możemy istotnie obniżyć koszty ogrzewania domu i eksploatacji.

Wspomniane już duże przeszklenia, o ile posiadają wysokiej jakości parametry i są odpowiednio zamontowane (tzw. szczelny montaż), będą stanowić dodatkowe źródło ciepła - z ich pomocą wnętrza będą naturalnie lepiej dogrzewane (o ile przeszklenia są skierowane na południe lub ewentualnie zachód). Dwuspadowy dach z kolei pozwala na wygodne zamontowanie instalacji fotowoltaicznej, a zwarta bryła budynku sprawia, że zminimalizowane zostają miejsca, gdzie potencjalnie mogłoby dochodzić do strat ciepła.

Prostota kluczem do niskich kosztów budowy

Nowoczesne instalacje i wysokiej klasy materiały - mając to na myśli, zapewne zastanawiasz się, w jaki sposób możesz zbudować taki dom tanio? Odpowiedź tkwi w omawianej wyżej konstrukcji budynku. Dom w typie stodoły jest parterowy, a więc nie wymaga inwestycji w drogi strop. To także dom o prostej bryle bez uskoków generujących dodatkowe koszty budowy i eksploatacji. Dwuspadowy dach natomiast jest najtańszym rozwiązaniem, jeśli chodzi o budowę - wymaga najmniejszego nakładu pracy oraz materiałów. Dzięki prostym rozwiązaniom konstrukcyjnym, dom w typie stodoły jest ponadto szybszy w budowie, niż dom o tradycyjnej architekturze - co z pewnością wpłynie na wycenę budowy przez Wykonawcę. Poczynione oszczędności na tym etapie, można przeznaczyć na inwestycję w energooszczędne okna czy wspomniane już nowoczesne instalacje, jak fotowoltaika - której nie musimy od razu realizować, jeśli brakuje nam środków, tylko przełożyć inwestycję na później.