Dachówki fotowoltaiczne nie zyskały takiego rozgłosu jak klasyczne panele, a są dla nich ciekawą alternatywą. Na pewno lepiej wyglądają, są nowszą technologią, więc przynajmniej w teorii powinny zapewniać większą wydajność. A jak jest w praktyce?

Czym jest dachówka fotowoltaiczna?

Dachówka fotowoltaiczna to pokrycie dachowe, które wyglądem imituje tradycyjną dachówkę, ale jednocześnie ma funkcję paneli słonecznych. Składa się z mini solarów, a każdy taki element to samodzielne ogniwo, dlatego zbudowanie współpracującej sieci wymaga sporo pracy. Jeśli chodzi o inne elementy instalacji, to zasadniczo nie różnią się one od tych, które stosuje się przy tradycyjnych panelach: sterowniki, akumulatory i inwertory instaluje się w taki sposób, aby zoptymalizować wykorzystanie bezpiecznej energii wyprodukowanej przez dachówki.

Dachówki solarne są panelami z krystalicznego krzemu i osadza się je w płytce wykonanej z materiału imitującego ceramikę dachową, zwykle w ciemnym kolorze. To akurat jest podyktowane wyłącznie względami estetycznymi. Obecnie na rynku dostępne są trzy rodzaje dachówek:

1. klasyczne
2. gont
3. konstrukcje płaskie.

Ułożenie dachówek solarnych najlepiej przeprowadzić już na etapie budowy domu, bo w przeciwnym razie będzie to oznaczało konieczność zerwania całego dachu. Dach można wyłożyć albo samymi dachówkami fotowoltaicznymi (co jest drogie), albo częściowo nimi, a częściowo klasyczną dachówką (co rodzi problemy natury estetycznej). Sam proces instalacji dachówek fotowoltaicznych z oczywistych względów zajmuje więcej czasu niż montaż paneli słonecznych. Co istotne, dachówek fotowoltaicznych nie trzeba myć – mają one właściwości samoczyszczące, czego nie można powiedzieć o najtańszych panelach dostępnych na rynku, a to oznacza, że ich wydajność będzie większa i nie spadnie znacząco w czasie.

Panele fotowoltaiczne a dachówka fotowoltaiczna

Głównym budulcem obu rozwiązań jest krzem. Jedno i drugie produkuje prąd przez cały rok, a ich efektywność zależy od natężenia promieniowania słonecznego. Podstawowa różnica polega na tym, że panele jedynie produkują prąd, a dachówki są dwu-funkcyjne, ponieważ dodatkowo stanowią pokrycie dachu. Kolejną istotną różnicą jest to, że dachówkę można idealnie dopasować do dachu – nigdy nie wystaje poza obrys budynku, całej konstrukcji można nadać dowolny kształt, więc sprawdzi się także na dachach wielospadowych, na których powierzchnia klasycznych paneli często musi być ograniczona. Wiąże się z tym jednak kolejna różnica – o ile w przypadku paneli możliwa jest choćby niewielka zmiana kąta ustawienia, tak dachówka fotowoltaiczna już takiej możliwości nie daje.

Panele fotowoltaiczne są produkowane jako gotowe zespoły ogniw – ich montaż jest więc stosunkowo łatwy, ale też trudno precyzyjnie sterować ich powierzchnią. W przypadku dachówek można ułożyć połać o ściśle przewidzianej powierzchni, ale będzie to wymagało łączenia ze sobą setek niewielkich paneli.

Ile kosztuje dachówka fotowoltaiczna?

Cena jest tym, co może skutecznie zgasić zapał do realizacji projektu z dachówką fotowoltaiczną. Uzyskanie takiej samej mocy, co z tradycyjnych paneli słonecznych, będzie mniej więcej dwa razy droższe (tym droższe, im mniejsza moc – prawie do 3x w przypadku małych instalacji 1-2 kW).

Jedna dachówka o wymiarach około 120 x 40 cm kosztuje około 600 zł. Cena zależy od modelu, wyglądu i mocy. Nie tylko zakup dachówki jest droższy – jej instalacja również nie jest tania. Co prawda w teorii jest to zadanie, które nie przekracza zakresu tradycyjnie rozumianych prac dekarskich, ale i montaż zwykłej dachówki nie jest tani, a tutaj trzeba dodatkowo brać pod uwagę dość czasochłonny proces łączenia ogniw ze sobą. Pod tym względem instalacja klasycznych paneli jest zdecydowanie szybsza.

Jeśli chodzi o osprzęt, jaki należy zainstalować, aby wykorzystać energię z dachówek fotowoltaicznych, to tutaj już nie ma większej różnicy w stosunku do paneli. W praktyce, ponieważ dachówki są zdecydowanie mniej rozpowszechnione, wykonawcy proponują zwykle inwertory czy akumulatory i sterowniki z wyższej półki, uznając ten typ przydomowej elektrowni za nieco bardziej prestiżowy.

Wpływ na cenę ma też oczywiście sam fakt mniejszej popularności – ta technologia jest relatywnie nowa, producentów dachówki fotowoltaicznej można policzyć na palcach jednej ręki, a i sam proces technologiczny jest dość złożony. Montując na dachu dachówkę fotowoltaiczną redukujemy zatem koszty dzięki braku konieczności kładzenia zwykłej dachówki, tak jak ma to miejsce w przypadku paneli.

Jak długo dachówka fotowoltaiczna będzie efektywna?

W kontekście wyższych cen tym ważniejsze staje się pytanie o wydajność i efektywność dachówki fotowoltaicznej. Warto uwzględnić w tych rozważaniach kilka kwestii. Po pierwsze, sama technologia ogniw jest odrobinę bardziej zaawansowana niż w przypadku klasycznych paneli, więc mają one naprawdę duży potencjał. Na wybranym fragmencie dachu wyłożonego wyłącznie dachówką fotowoltaiczną, panele zajmują 60-80% powierzchni, a reszta to „ramki”, które imitują dachówki, co oznacza, że sumaryczne wydajności metra panelu i metra dachówki są bardzo zbliżone. Ponadto producenci deklarują, że dachówka fotowoltaiczna będzie „kilka razy” trwalsza od klasycznego panelu.

Na te podstawowe szacunki trzeba jednak nałożyć jeszcze dodatkowe ograniczenia. Wydajność zestawu dachówek fotowoltaicznych może być w praktyce zaniżona, ponieważ orientacja dachu nie pozwoli na ich optymalne doświetlenie. W wielu przypadkach – na nietypowych dachach – różne połacie będą pracowały z odmienną wydajnością.

Dachówki fotowoltaiczne są też mechanicznie odporniejsze od zwykłych. Z niektórych szacunków wynika, że mogą one dawać nawet trzykrotnie lepszą ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi niż dachówki ceramiczne.

Zalety i wady dachówki fotowoltaicznej

Dachówka fotowoltaiczna ma swoje zalety, ale nie jest też pozbawiona wad. Ich zestawienie prezentuje poniższa tabela:

Jak zamontować dachówki fotowoltaiczne?

Dachówki fotowoltaiczne można zamontować samodzielnie. Niemniej jednak warto zlecić to zadanie firmie z odpowiednimi uprawnieniami. Niewłaściwe podłączenie paneli może bowiem oznaczać niebezpieczeństwo porażenia prądem. Jeśli jednak chcesz położyć taką dachówkę sam, skorzystaj z powszechnie dostępnej wiedzy, choćby w Internecie.

Warto pamiętać, by przed ułożeniem pierwszego panelu, przeprowadzić przez membranę dachową przewody do podłączenia instalacji. Samo przejście przewodów należy uszczelnić.

Dachówki fotowoltaiczne od pewnego czasu tworzą spory szum w branży budowlanej i wśród inwestorów z nieco zasobniejszymi portfelami. I choć ta technologia z pewnością ma spory potencjał, to w praktyce pozostaje na razie raczej ciekawostką. Można się spodziewać, że w kolejnych latach dachy nią pokryte staną się nieco częstszym widokiem, ale wydaje się, że jeszcze przez długi czas różnica w cenie między dachówką a panelami będzie na tyle duża, aby zapewnić tym ostatnim niekwestionowane zwycięstwo. Niemniej jednak dachówka fotowoltaiczna to połączenie estetyki, względów praktycznych i ekologii.

UWAGA! Podane kwoty są cenami przybliżonymi, pochodzą z ogólnodostępnych w Internecie zestawień kosztów, dlatego mogą odbiegać od aktualnych cen oraz nie stanowią oferty handlowej.