Choć pochyłość terenu na działce budowlanej często jest uznawana za mankament, to jednak ma ona również sporo zalet, które stwarzają pole do niebanalnej adaptacji projektu domu. Poza tym, ze względu na ową nierówność, cena działki często jest niższa – czy oznacza to, że obniży się całościowy koszt budowy domu? Niekoniecznie. Przy pochyłym terenie czekają nas dodatkowe wydatki, których w przypadku płaskiego, równego terenu można by uniknąć. Jak zatem przygotować się do budowy i z jakimi utrudnieniami musimy się liczyć, kupując działkę pochyłą?

Usytuowanie działki i kąt nachylenia

Kluczowe znaczenie w przypadku pochyłej działki ma kierunek spadku i jej usytuowanie względem drogi dojazdowej oraz sąsiednich domów. Najbardziej korzystne, zarówno pod kątem doświetlenia wnętrz, jak i możliwości aranżacyjnych, jest nachylenie w kierunku południowym, które ułatwi także odprowadzanie wody opadowej. Nieco trudniej będzie dopasować projekt, jeżeli spadek znajduje się od strony wschodniej lub zachodniej, ale i tu można w taki sposób zaplanować układ pomieszczeń, aby zapewnić komfortowy dostęp do naturalnego światła. Oprócz tego należy zwrócić uwagę na to, czy teren jest nachylony w kierunku drogi, czy też od strony ogrodu. W pierwszym przypadku najlepiej będzie zaprojektować garaż w piwnicy, w drugim zaś możemy stworzyć niebanalny ogród na zboczu.

Niemałą rolę odgrywa również kąt nachylenia terenu, czyli – prościej mówiąc – to, jak bardzo stroma jest owa pochyłość. Jeżeli spadek jest niewielki, być może wystarczy przeprowadzić niwelację terenu, aby zbudować dom według standardowego projektu, dedykowanego dla płaskiej działki, a zatem bez podpiwniczenia. Jeżeli natomiast pochyłość jest znaczna, piwnica zazwyczaj jest koniecznością, aby ergonomicznie wykorzystać zarówno powierzchnię działki, jak też przestrzeń użytkową domu.

Badania geotechniczne przy pochyłej działce

Choć cena pochyłej działki może być o wiele bardziej atrakcyjna niż w przypadku płaskiego, równego terenu, to jednak warto pamiętać, że budowa domu na skarpie wiąże się z dodatkowymi kosztami. Wynikają one m.in. z potrzeby budowy piwnicy – dom podpiwniczony (zarówno całkowicie, jak i częściowo) może być nawet o ok. 30-35% droższy niż ten bez piwnic. Piwnica oznacza wyższe koszty związane z budową fundamentów i ścian piwnicznych, a także z izolacją przeciwwilgociową i termiczną.

Budowa domu podpiwniczonego wymaga przeprowadzenia badań geotechnicznych. W przypadku pochyłości terenu warto zadbać o jak najdokładniejszą analizę, dotyczącą m.in. rodzaju i nośności gruntu czy poziomu wód gruntowych. Dzięki temu zabezpieczymy się przed nieprzyjemnymi, a często także groźnymi dla domowników niespodziankami, takimi jak np. osuwanie się zbocza czy systematyczne zalewanie piwnicy podczas każdego większego deszczu. Koszt takiego badania jest uzależniony m.in. od liczby odwiertów, jednak w tej sytuacji nie warto oszczędzać kosztem jakości i precyzji – im więcej odwiertów zostanie wykonanych (przyjmuje się, że niezbędne minimum to 4), tym bardziej miarodajna i wiarygodna będzie analiza.

Wyrównywanie terenu, czyli niwelacja

Jeżeli pochyłość terenu na działce jest stosunkowo nieduża, możemy zdecydować się na niwelację terenu. Zabieg ten polega na usunięciu nadmiaru ziemi, ale niekiedy także na jej uzupełnieniu – wówczas sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana, ponieważ musimy zamówić dodatkową ziemię i przetransportować ją na działkę.

Proces niwelacji terenu rozpoczyna się od dokonania pomiarów przy pomocy specjalistycznego urządzenia geodezyjnego – niwelatora, który umożliwia precyzyjne określenie różnic wysokości pomiędzy wybranymi punktami. Następnie usuwamy nadmiar ziemi lub zasypujemy zagłębienia. Jeżeli niwelacja jest wykonywana jedynie pod zagospodarowanie ogrodu czy trawnika, możemy pokusić się o samodzielne wykonanie tego typu prac. Jednak w przypadku wyrównywania terenu pod budowę domu, lepiej zlecić to fachowcom.

Warto wiedzieć, że niwelowanie terenu możemy przeprowadzić dopiero po uzyskaniu pozwolenia na budowę lub po zgłoszeniu budowy. W przeciwnym wypadku może to zostać uznane za samowolę budowlaną, ponieważ tego typu prace zaliczane są do robót ziemnych stanowiących etap przygotowań do budowy.

Wybór projektu domu na pochyłą działkę

Nie każdy projekt domu można będzie zrealizować na działce ze spadkiem terenu. W przypadku nieznacznej pochyłości można jeszcze spróbować adaptacji projektu w celu dostosowania go do specyficznego ukształtowania terenu, jednak zazwyczaj generuje to większe koszty niż zakup projektu dedykowanego dla tego rodzaju działek. Zwłaszcza że obecnie coraz więcej pracowni architektonicznych wychodzi naprzeciw zróżnicowanym potrzebom klientów – możemy więc znaleźć wiele ciekawych projektów domów na działkę ze spadkiem, w rozmaitych stylach i kształtach.

Wybierając i adaptując projekt, należy zwrócić uwagę przede wszystkim na położenie działki i kierunek spadku. Te dwa czynniki odgrywają bowiem znaczącą rolę w zaplanowaniu funkcjonalnego i komfortowego układu pomieszczeń, tak aby uzyskać optymalny dostęp do naturalnego światła tam, gdzie jest on najbardziej pożądany. Spore możliwości daje nam podpiwniczenie – na tej najniższej kondygnacji możemy umieścić nie tylko garaż czy kotłownię, ale także pralnię z suszarnią (pamiętajmy o skutecznej wentylacji) czy nawet siłownię lub pokoje rekreacyjne, które są świetnym rozwiązaniem w przypadku częściowego podpiwniczenia.

Warto także rozejrzeć się po okolicy i sprawdzić, jaki styl architektoniczny dominuje w naszym najbliższym sąsiedztwie. Dzięki temu łatwiej nam będzie wybrać projekt, który przynajmniej w pewnym stopniu wkomponuje się w istniejącą już zabudowę, tak aby całe osiedle wyglądało w miarę spójnie. Górska chata w stylu zakopiańskim niezbyt korzystnie wyglądałaby w towarzystwie nowoczesnych, jasnych i przeszklonych domów – i odwrotnie.

Ile kosztuje projekt domu na pochyłą działkę?

Cena projektu domu różni się w zależności od technologii, w jakiej ma być zbudowany czy powierzchni. W naszej ofercie projektów domów na pochyłą działkę ceny domów o powierzchni około 100 m² zaczynają się od około 2700 zł. Im bardziej skomplikowana bryła lub wymyślna technologia, tym projekt jest droższy. Może on kosztować nawet 5200 zł. Warto jednak pamiętać, że gotowy projekt z naszej oferty jest tańszy, niż taki przygotowany od początku przez architekta. Co więcej, możesz u nas skorzystać z pomocy Doradców Projektowych, którzy chętnie odpowiedzą na wszelkie Twoje pytania.

Plan zagospodarowania przestrzennego – dlaczego warto go znać?

Zanim jednak zaczniemy przeglądać projekty domów na pochyłą działkę, czeka nas jeszcze jeden istotny krok – sprawdzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub – jeżeli dana gmina takowego nie posiada – decyzji o warunkach zabudowy. Są to dokumenty, w których niekiedy znajdują się zapisy ograniczające naszą swobodę w doborze projektu: może np. okazać się, że rekomendowany jest określony typ dachu i jego pokrycie. Z MPZP dowiemy się również, czy – i jakie obiekty mogą w nieodległej przyszłości powstać w pobliżu naszej działki, np. ruchliwa droga, hurtownia lub magazyny, ale także sklepy, przedszkola i szkoły czy przychodnie. Najlepszym wyjściem jest zatem uzyskanie dostępu do planu zagospodarowania jeszcze przed zakupem działki – pozwoli nam to uniknąć zbędnych utrudnień i rozczarowań.

Jak zaaranżować ogród na pochyłej działce?

Pochyła działka daje wiele opcji zaprojektowania oryginalnego ogrodu – na przykład w formie tarasów, wzmocnionych ściankami palisadowymi. W ten sposób uzyskamy nie tylko efektowny widok, ale również możliwość aranżacji kilku ogrodowych stref, np. warzywnika, ozdobnego ogródka kwiatowego oraz miejsca do wypoczynku i do zabawy dla dzieci. Tarasy pozwalają także na stworzenie roślinno-kwiatowej kompozycji urozmaiconej kaskadowym strumykiem, dzięki której całość będzie prezentowała się jak prawdziwe dzieło sztuki.

Pochyły teren dla jednych może oznaczać pułapkę i mnożące się trudności w trakcie budowy domu, inni zaś dostrzegą w nim mnóstwo możliwości i pole do kreatywnego popisu. Jeżeli zatem mamy kupować tego rodzaju działkę jedynie ze względu na niższą cenę – lepiej zrezygnować, ponieważ ze względu na dodatkowe prace związane np. z niwelacją gruntu lub budową piwnicy, finalny koszt będzie podobny, jak w przypadku domu na płaskim terenie. Zanim zdecydujemy się na spadzistą działkę budowlaną, warto przejrzeć dostępne projekty domów i dokonać wyboru świadomie, znając wszystkie zalety i wady takiego rozwiązania.