Altanka ogrodowa - wymagania prawne. Zgłoszenie czy pozwolenie?

Altanka ogrodowa wymaga dopełnienia pewnych formalności. Niestety wg definicji prawa nie jest ona rodzajem małej architektury, której budowy nie trzeba zgłaszać czy uzyskiwać pozwolenia. Jest ona traktowana na równi z budynkami gospodarczymi. Co zatem należy zrobić, aby postawić na działce altankę ogrodową zgodnie z prawem?

Zgłoszenie budowy altany

Altany o powierzchni nieprzekraczającej 35 m2 mogą być postawione na działce na podstawie zgłoszenia. Maksymalna wysokość takiego obiektu nie może przekroczyć 5 m w przypadku dachu stromego lub 4 m w przypadku dachu płaskiego. Liczba altan nie może być ponadto większa niż na 2 na każde 500 m2 posesji.

Pozwolenie na budowę altany

Są przypadki, gdy postawienie altany wymaga uzyskania pozwolenia na budowę - dzieje się tak w przypadku, gdy konstrukcja ma powierzchnię większą niż 35 m2 lub gdy tego typu obiektów jest na działce więcej niż 2 na każde 500 m2.

Aby uzyskać pozwolenie, potrzebujemy wystąpić o warunki zabudowy (o ile ich nie posiadamy) lub sprawdzić miejscowy plan zagospodarowania (jeśli jest ustanowiony dla danego terenu). W dokumentach tych są zawarte informacje, czy budowa altany jest w ogóle na naszej działce możliwa. Następnie składamy do Starostwa wniosek o pozwolenie na budowę, dołączając takie dokumenty, jak:

• projekt altany ogrodowej,
• oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością w celach budowlanych oraz oświadczenia i uzgodnienia dodatkowe, które wymaga prawo lokalne,
• mapa sytuacyjno-wysokościowa w skali 1:500.

Starosta wydaje decyzję w ciągu 2 miesięcy od dnia złożenia kompletnej dokumentacji z wnioskiem. W przypadku pozytywnej decyzji możemy przystąpić do budowy altany, ale przynajmniej na tydzień przed pracami musimy powiadomić Starostwo o zamiarze rozpoczęcia budowy.

Pominięcie uzyskania pozwolenia na budowę altany jest jednoznaczne z samowolą budowlaną.

Budowa altanki bez formalności?

Okazuje się, że nie zawsze budowa altany wymaga zgłoszenia lub pozwolenia. Jest tak w przypadku altan o powierzchni do 35 m2 i wysokości maksymalnej 5 m (przy dachu stromym; przy dachu płaskim jest to wysokość 4 m), które mają być postawione na rodzinnych ogrodach działkowych (ROD). 

Zgłoszenia lub pozwolenia nie wymagają ponadto na standardowych działkach lekkie konstrukcje, które nie posiadają fundamentów, typu wiata drewniana czy pergola. Ta sama zasada tyczy się altanek, które nie posiadają fundamentów i zabudowanych ścian. Jeśli mamy wątpliwości, czy dany obiekt wymaga dopełnienia zgłoszenia lub uzyskania pozwolenia na budowę, poradźmy się w urzędzie lub u doświadczonego architekta. Bezpłatną pomoc w wyborze projektu altany ogrodowej niewymagającej dopełniania żadnych formalności przed budową, mogą Państwo uzyskać także od naszych Doradców Projektowych.

Odległość altanki ogrodowej od granicy działki

W kwestii prawnej niezwykle istotne jest zachowanie właściwej odległości altany od granicy działki. Zależy to od specyfiki konstrukcji:

• 1,5 m - gdy na działce sąsiedniej znajduje się w podobnej odległości od granicy obiekt budowlany,
• 3 m - gdy ściana od strony granicy jest zabudowana i nie ma wejścia,
• 4 m - gdy ściana od strony granicy posiada okna lub wejście.

Jeśli altana ogrodowa nie posiada fundamentów czy ścian osłonowych, nie będzie traktowana jako obiekt budowlany, w związku z czym powyższe wymagania dotyczące odległości od granicy działki dotyczą jedynie altan, które odbiegają od takiej charakterystyki (czyli posiadający zabudowane ściany lub fundamenty).

Ile kosztuje altanka ogrodowa i jaki rodzaj wybrać?

Najbardziej popularną konstrukcją jest drewniana altana ogrodowa, która jest najtańszym rozwiązaniem. Nieco droższe są altany murowane i metalowe. 

Cena wykonania altany jest uzależniona ponadto nie tylko od zastosowanego materiału, ale i wielkości obiektu, jakości wykończenia czy wyposażenia. Dodatkowo jeśli zdecydujemy się na gotową altanę ogrodową, do jej ceny należy doliczyć koszty montażu, koszty transportu oraz koszt zbudowania fundamentów, jeśli tego wymaga obiekt. Z kolei w przypadku altany budowanej samodzielnie, warto wyposażyć się w jej projekt (jest on niezbędny, jeśli konieczne jest pozwolenie na budowę). Koszty gotowego projektu nie są wysokie - ceny zaczynają się już od 350 zł wzwyż. Droższy będzie projekt wykonywany u architekta na indywidualne zamówienie. Ciekawostką jest, że możemy uzyskać projekt nowoczesnej altany ogrodowej za darmo przy zakupie projektu domu. Szczegóły znajdują się w ofercie Tooba: https://www.tooba.pl/oferta

Drewniane altany ogrodowe

Drewniana altana będzie pięknie się prezentować w przypadku większości ogrodów. Drewno to uniwersalny i ponadczasowy materiał, wpisujący się zarówno w stylistykę tradycyjną, jak i bardzo nowoczesną. Altany ogrodowe buduje się obecnie głównie z drewna świerkowego lub sosnowego. Są to gatunki niedrogie i łatwo dostępne. Jeśli zależy nam na solidniejszej i bardziej trwałej konstrukcji, lepiej postawić na droższy dąb, jodłę czy modrzew. 

Drewniana altana ogrodowa to rozwiązanie stosunkowo niedrogie. Na rynku dostępne są gotowe obiekty w cenach już od 2 500-3 000 zł, przy czym cena jest w dużej mierze warunkowana gatunkiem zastosowanego drewna. W cenach powyżej 6000-7000 zł dostępne są konstrukcję w pełni wykończone, niekiedy zamknięte, a nawet i wyposażone. Do ceny należy doliczyć także koszt transportu i montażu (montaż 1000-3000 zł, transport - koszty są bardzo rozbieżne). Jeśli zależy nam na fundamentach, one również nie są wliczone w cenę altany i należy wykonać je na własną rękę. Koszt budowy fundamentów pod altanę np. 15 m2 wyniesie nas ok. 4 000 zł.

W przypadku samodzielnej budowy drewnianej altany ogrodowej z drewna lepszej jakości, koszty będą zbliżone do altan gotowych lub nawet niższe. Przykładowo, altana drewniana o pow. 15 m2 z fundamentem, wykonana samodzielnie, nie powinna kosztować nas więcej niż 8 000-10 000 zł.

Murowane altany ogrodowe

To zdecydowanie bardziej solidne konstrukcje, które sprawdzą się w każdych warunkach i wymagają od nas najmniej pielęgnacji w późniejszym okresie. Murowana altana świetnie sprawdzi się także jako miejsce do grillowania, wędzenia czy pełniąc funkcję domku na narzędzia ogrodowe. Murowana altana może być wykonana z bloczków, cegły, kamienia lub pustaków pozostałych po budowie domu. Koszty wykonania takiej konstrukcji zależą od zastosowanych materiałów, powierzchni oraz jakości wykończenia. W przypadku samodzielnej budowy wg gotowego projektu, koszty zwykle nie wynoszą więcej niż 10 000 zł.

Metalowe altany ogrodowe

Altany ogrodowe metalowe są stosunkowo lekkie, ale i stabilne oraz łatwe w montażu. Są to także konstrukcje tanie - możemy zakupić gotowy obiekt w cenie już od 1 500 zł (bez fundamentów i montażu). Metalowa altana posłuży nam wiele lat pod warunkiem, że będzie pokryta specjalnym preparatem zabezpieczającym pręty przed korozją.

Jak zbudować altankę ogrodową? Instrukcja krok po kroku

Poniżej przedstawimy schemat budowy altany ogrodowej, która będzie mogła stanowić wygodne miejsce do wypoczynku, jak i przechowywania narzędzi ogrodowych. Będzie to konstrukcja drewniana osadzona na fundamentach, z częściowo zabudowanymi ścianami. 

Krok 1 – Projekt altany ogrodowej

Warto, aby budowę altany zacząć od zakupu lub samodzielnego rozrysowania projektu. Jeśli obiekt wymaga pozwolenia na budowę, projekt musi być wykonany przez architekta. Przykładowe projekty altan ogrodowych znajdują się tutaj: https://www.tooba.pl/budynki-gospodarcze/altanki

Projekty z powyższej listy posiadają zestawienie materiałowe i detale konstrukcyjne. Istnieje także możliwość wykonania kosztorysu inwestorskiego, który wskaże nam skalę wydatków, dzięki czemu lepiej przygotujemy się do budowy.

Krok 2 – Przygotowanie terenu i wyznaczenie granic obiektu

Po przygotowaniu projektu i dopełnieniu ewentualnych formalności, możemy przejść do przygotowania terenu. Mowa jest o jego wyrównaniu i utwardzeniu. Usuwamy wszelkie kamienie i inne zanieczyszczenia. Warto usunąć przy tym humus i uzupełnić teren piaskiem i cementem. Po wyrównaniu i utwardzeniu terenu wytyczamy na gruncie granice altany, wyznaczając kolejno narożniki. Naroże można oznaczyć kołkami, a pomiędzy nimi przeciągnąć sznurek. 

Krok 3 - Budowa fundamentów

Jeśli altana będzie lekką konstrukcją, nie musimy wykonywać betonowania fundamentów. Wówczas wystarczy wykopać dołki na głębokość ok. 70 cm i zalać je betonem. Wykop zalewamy zaprawą plastyczną z wody, cementu i żwiru lub piasku. Zanim beton się utwardzi, umieszczamy w płynnej zaprawie stalowe kotwy, które później umożliwią łatwy montaż słupów altany.

Jeśli altana jest cięższa, konieczne będzie wykonanie betonowego fundamentu, który wylewamy pod całą powierzchnią altany. Grubość powinna wynieść 20-30 cm. W narożach również zatapiamy stalowe kotwy, umożliwiające montaż słupów konstrukcyjnych. 

Krok 4 - Budowa pionowych słupów

Po przygotowaniu podłoża i utwardzeniu betonu, możemy zamontować pionowe słupy konstrukcyjne altany. Słupy należy przykręcić do kotew, pamiętając, aby dokładnie sprawdzać poziomy i piony (warto wyposażyć się w laser). Po montażu słupów możemy zamontować murłaty. W przypadku dachu czterospadowego murłaty montujemy przy każdej ścianie obiektu bezpośrednio do słupów konstrukcyjnych. Następnie przechodzimy do wykonania podwalin, które wzmocnią konstrukcję. Warto zabezpieczyć je masą kauczukową przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.

Krok 5 - Budowa dachu altany

Najłatwiej jest wykonać dach jednospadowy w drewnianym szkielecie. Belki należy ze sobą połączyć z pomocą gwoździ. Wzmocnienie będą stanowi zastrzały kątowe. Następnie do belek mocujemy np. płyty OSB lub MFP, bądź zwykłe deski. Kolejny etap to wykonanie izolacji przeciwwilgociowej z pomocą papy podkładowej, gontu bitumicznego lub specjalnej folii dachowej. Papa lub gont mogą stanowić jednocześnie pokrycie dachowe, natomiast folia musi zostać przykryta dodatkowym materiałem (np. blachodachówką).

Krok 6 - Wykończenie podłogi

Aby uniknąć niszczenia mebli ogrodowych i innych elementów wyposażenia altany, warto odpowiednio wykończyć podłogę obiektu. Możemy wykorzystać w tym celu naturalne drewno na legarach, betonowe płyty, kostkę brukową, płytki.

Krok 7 - Montaż ścian

Altankę warto wyposażyć w ażurowe ścianki, które są niedrogie, a zapewnią nieco prywatności i sprawią, że altana będzie prezentować się bardzo dekoracyjnie - zwłaszcza, jeśli obok nich posadzimy pnącza.

Gotowa altanka z marketu czy samodzielna budowa?

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Samodzielna budowa pozwala zaplanować altanę od A do Z. Mamy wpływ zarówno na jej projekt, jak i materiały i jakość wykonania. Nierzadko wykonanie takiej altany jest też tańsze niż kupienie gotowej, zwłaszcza jeśli pozostały nam materiały po budowie domu. Z kolei kupienie gotowej altanki, którą wystarczy jedynie zmontować i przygotować odpowiednio podłoże, wiąże się ze sporą oszczędnością czasu.