Dom kanadyjski – co go wyróżnia?

Domy murowane bardzo mocno wpisują się w naszą kulturę i całkowicie w nią wniknęły. Często inwestorzy zapominają, że przez setki lat podstawowym budulcem wykorzystywanym do wznoszenia domów było drewno. Ten materiał nadal może być konkurencją dla budownictwa murowanego choćby w postaci konstrukcji domów kanadyjskich. 

Ten rodzaj budownictwa to obiekty szkieletowe drewniane. Konstrukcję nośną stanowi rama wykonana z profili drewnianych. Całość jest wypełniania drewnem lub płytami drewnopochodnymi. Technologia opracowana jeszcze w XIX wieku mocno rozpowszechniała się właśnie w Ameryce Północnej. Budownictwo swoją nazwę zawdzięcza Kanadzie, skąd trafiały pierwsze projekty takich budynków. W tym rejonie istnieją podobne warunki klimatyczne i równie duża dostępność drewna, co w Polsce. To sprawiło, że projekty domów trafiły na podatny grunt. 

Dom kanadyjski, amerykański, skandynawski i modułowy – czy to ten sam budynek?

Poza określeniem „dom kanadyjski” można spotkać się również z innymi pojęciami używanymi w odniesieniu do konstrukcji szkieletowej drewnianej. Dom amerykański i skandynawski oznaczają z reguły to samo, co kanadyjski. Specjaliści rozpoznają oryginalne cechy każdego z typów domów, jednak inwestorzy i firmy budowlane traktują je jako jeden rodzaj konstrukcji. Różnica wynika z marketingu lub z pochodzenia inspiracji do aktualnych projektów. 

Nieco inaczej wygląda sprawa domu modułowego. To także konstrukcja szkieletowa drewniana, jednak budowana w nieco inny sposób. Poszczególne elementy składowe, czyli ściany i stropy, są montowane w fabrykach. Firma budowlana przywozi na miejsce gotowe moduły i skręca je ze sobą. To przyśpiesza i tak krótki czas potrzebny na wzniesienie obiektu. 

Mity o domach kanadyjskich – skąd się biorą?

Często można spotkać się z opiniami nieprzychylnymi domom kanadyjskim. Można usłyszeć między innymi o ich niewielkiej trwałości, słabych parametrach izolacji termicznej i kiepskiej odporności na wilgoć. Wiele osób zrezygnowało z zakupu konstrukcji właśnie ze względu na tego rodzaju opinie. Czy jednak takie poglądy są warte uwagi?

Dobrze zaprojektowany i profesjonalnie wykonany dom kanadyjski jest równie wytrzymały, co domy murowane. W kolebce domów kanadyjskich nadal można podziwiać konstrukcje, które stoją tam od ponad wieku. Dostęp do nowoczesnych technologii budowlanych i dobrej jakości materiałów sprawia, że żywotność obiektów może być jeszcze bardziej wydłużona. 

Skąd zatem wzięły się takie opinie? Obecna fala popularności domów kanadyjskich nie jest pierwszą w naszym kraju. Takie obiekty były realizowane także w latach 90. XX wieku. Wówczas jednak budowlańcy nie dysponowali odpowiednimi technikami i umiejętnościami. Odbijało się to na jakości budynków i częstych reklamacjach. Po tamtych obiektach najczęściej pozostała już tylko zła opinia. 

W jaki sposób powstaje dom kanadyjski?

Konstrukcje domów kanadyjskich budowane są na podstawie założeń budownictwa szkieletowego. Proces przebiega w nieco inny sposób niż w przypadku domów murowanych. Przedstawiamy poszczególne etapy prac krok po kroku.

1. Budowa fundamentu
Domy kanadyjskie są osadzane na ławach fundamentowych. Przy tej konstrukcji prace ziemne są ograniczone do minimum. Płyta dobrze rozprowadza obciążenia stałe i zmienne nawet na zróżnicowanych gruntach. Obiektu nie można jednak podpiwniczyć.

2. Mocowanie szkieletu
Do kotew mocowanych w płycie fundamentowej przykręca się belki nośne budynku. Prace można prowadzić o każdej porze roku i bez względu na warunki atmosferyczne (wyjątkiem jest ulewny deszcz). Monterzy mogą wejść na budowę po związaniu i ułożeniu się fundamentów, czyli około 3 miesiące od wylania płyty.

3. Budowa ścian i stropów 
Pierwszym etapem prac jest budowa szkieletu ścian i stropu. Wykonuje się wszystkie ściany zewnętrzne i wewnętrzne nośne. Na tym etapie mocuje się wzmocnienia na szafki, otwory drzwiowe i okienne. Wszystkie prace prowadzone są za pomocą akcesoriów złącznych, czyli śrub, kotew i wkrętów. 

4. Wykończenie ścian elewacyjnych 
Na gotowym szkielecie trzeba ułożyć elewację. Korzysta się tu z płyt drewnopochodnych mocowanych do szkieletu. Można też wykończyć elewację poprzez nałożenie tynków lub malowanie. Na tym etapie ściany są wykończone tylko z zewnątrz, bez wypełnienia i zabudowy od strony wnętrza budynku.

5. Budowa więźby dachowej 
Położenie więźby dachowej zamyka cały obiekt. Często na tym etapie montuje się także okna i drzwi zewnętrzne, doprowadzając do stanu surowego zamkniętego. W takim stanie można prowadzić już prace wykończeniowe wewnątrz.

6. Prowadzenie instalacji 
Przewody instalacyjne wodne, kanalizacyjne, elektryczne i gazowe są prowadzone w rurkach wewnątrz ścian nośnych. Przyłącze z reguły jest poprowadzone jeszcze przed wylaniem fundamentu i wypuszczone przez płytę od spodu. W innych wypadkach wykonuje się otwory przez ścianę elewacyjną. To także dobry moment na ułożenie przewodów centralnego ogrzewania. 

7. Prace wykończeniowe wewnątrz 
Ostatnim etapem jest wykończenie wnętrza. Ściany nośne i stropy są wypełniane wełną izolacyjną i zamykane płytami drewnopochodnymi. Trzeba pamiętać o wypuszczeniu przewodów sieciowych. Następnie ściany można wykończyć w wybrany sposób, poprzez nałożenie tynku, paneli lub oklein. Na powierzchni ścian można mocować akcesoria sanitarne, a w wybranych miejscach także szafki wiszące. 

Projekty domów kanadyjskich – możliwości i ograniczenia 

Choć domy kanadyjskie budowane są z wykorzystaniem jednej konkretnej techniki, to nie wpływa to negatywnie na ich wygląd i rozkład pomieszczeń. Pewne ograniczenie stanowi ilość kondygnacji. Domy szkieletowe to z reguły obiekty parterowe lub jednopiętrowe. Ograniczeniem może być też płyta fundamentowa, na której są ustawiane konstrukcje. Praktycznie nie ma możliwości, żeby obiekt był podpiwniczony. 

Sprawdź: Projekty domów szkieletowych

Opinie o tym, że wszystkie domy kanadyjskie są jednakowe, są jednak mocno przesadzone. Obiekty mogą mieć niemal dowolną wielkość i rozkład pomieszczeń. Mają bardzo różne sposoby wykończenia i stylistykę. Można wybrać budynki w stylu klasycznym i stylizowane na rustykalne. Sporą popularnością cieszą się budynki typu stodoła. Ich nowoczesną bryłę można z łatwością przystosować do instalacji OZE i stworzyć obiekt energooszczędny. Stylistyka domów jest na tyle różnorodna, że przestrzeń wokół nich można zagospodarować na wiele sposobów.

Co ciekawe, niektóre projekty domów kanadyjskich to obiekty o powierzchni do 70 m2. W związku z tym można realizować budowę bez konieczności zdobywania pozwolenia i długotrwałych formalności. 

Cena domów kanadyjskich 

Jednym z podstawowych pytań, jakie zadają sobie inwestorzy, jest koszt takiej inwestycji. Czy dom kanadyjski jest tańszy od klasycznego murowanego? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna, ponieważ cena zależy od wielu czynników. 

Szacuje się, że materiały potrzebne do wykonania domu szkieletowego są średnio o 20% tańsze, niż te potrzebne do zbudowania identycznego budynku w technice murowanej. Oznacza to wymierne oszczędności na etapie inwestycji. Niższa cena wynika też z bardzo krótkiego czasu realizacji prac. Od momentu wejścia na budowę do zakończenia prac mija od 6 do 12 tygodni. 

Wady i zalety domów kanadyjskich

Dom kanadyjski to konstrukcja, która nie każdemu przypadnie do gustu. Dla ułatwienia podjęcia decyzji w podsumowaniu zestawiamy ze sobą najważniejsze cechy tych obiektów. 

Do najczęściej wymienianych zalet domów szkieletowych drewnianych należą:

• krótki czas robót – budowa domu kanadyjskiego trwa nie dłużej niż trzy miesiące. Liczy się to jednak dopiero od momentu, w którym osiądzie płyta fundamentowa. Przy budowie nie ma przerw potrzebnych do związania stropów i kolejne etapy można realizować bezpośrednio po sobie;
• prace mokre tylko na początku – wszystkie roboty, w których trzeba czekać na związanie mieszanki betonowej, są prowadzone na początku. Jest to przede wszystkim ułożenie płyty fundamentowej. Dalsze etapy polegają jedynie na skręcaniu konstrukcji ścian i stropów;
• ekologiczne materiały – do budowy konstrukcji domów wykorzystywane jest drewno i płyty drewnopochodne. To materiały w pełni biodegradowalne, które nie będą stanowiły uciążliwego odpadu; 
• dobra izolacja termiczna – w komorach wewnątrz ścian i stropów układa się wełnę mineralną. Ten materiał zapewnia znakomitą izolację termiczną. Jego struktura zapobiega powstawaniu mostków termicznych i wydostawaniu się ciepłego powietrza na zewnątrz;
• niewielka grubość przegród – ściany w domach kanadyjskich mają grubość kilkunastu centymetrów. Dzięki temu przestrzeń wewnątrz obiektu jest nieco większa niż przy domach murowanych o podobnym układzie; 
• niska cena – koszt materiałów i wykonania obiektu w konstrukcji drewnianej szkieletowej jest niższy od budynków murowanych.

Projektanci, budowlańcy i użytkownicy wspominają też o wadach tego budownictwa. W większości przypadków można spotkać następujące opinie:

• brak podpiwniczenia – to jedno z ograniczeń konstrukcyjnych, które zmniejsza ilość wolnego miejsca w budynku. Istnieją konstrukcje osadzane na ławach fundamentowych, jednak wówczas mocno wzrasta koszt i czas wykonania, a projekt musi być bardzo dokładnie przygotowany;
• nie można przerwać prac – po rozpoczęciu montażu szkieletu prace muszą być doprowadzone do końca. Nie ma możliwości przerwania budowy na danym etapie i powrót do pracy po kilku miesiącach. Mogłoby to doprowadzić do zniszczenia drewna i osłabienia jego parametrów wytrzymałościowych;
• wymagane warunki przy domach modułowych – domy kanadyjskie w konstrukcji modułowej do montażu wymagają zastosowania ciężkich maszyn budowlanych. Transportery i dźwigi mogą poruszać się tylko po utwardzonych drogach i po w miarę równym terenie. Może to ograniczać możliwości wybudowania takiej konstrukcji na niektórych działkach;
• bezwładność cieplna – domy kanadyjskie bardzo szybko tracą temperaturę wobec zmian na zewnątrz. W zimie szybciej się wychładzają, a latem mocno nagrzewają. Może to utrudniać użytkowanie i wymaga zastosowania dobrych systemów ogrzewania i wentylacji;
• słaba izolacja akustyczna – w domach szkieletowych fale dźwiękowe roznoszą się po elementach nośnych łatwiej niż w obiektach murowanych. Może to powodować występowanie nieprzyjemnego hałasu w czasie wiatru, deszczu, a także w użytkowaniu wyższych kondygnacji;
• wymagane wzmocnienia ścian – w domach kanadyjskich trudniejszy jest montaż szafek wiszących. W miejscu ich mocowania trzeba umieścić dodatkowe wzmocnienia. Dlatego już na etapie budowy potrzebny jest zarys aranżacji i urządzenia wnętrza.