Pompa ciepła – ekologiczne źródło energii 

W ostatnich latach pompy ciepła stały się najmodniejszym źródłem energii wykorzystywanej do ogrzewania budynków. Ostatnie problemy z dostępem do węgla i cenami tego paliwa wpłynęły na wzrost zainteresowania techniką. Pomimo dość wysokich kosztów na etapie inwestycji, pompy ciepła dają sporo komfortu użytkownikom. Są łatwe w obsłudze, współpracują z systemami inteligentnego domu i okazują się skuteczne także w czasie mrozów. 

Jak działa pompa ciepła? To urządzenie wykorzystuje energię dostępną w środowisku naturalnym. Ciepło można czerpać z następujących źródeł:

• powietrze – wykorzystuje się powietrze nagrzane przez promienie słoneczne;
• woda – pobiera się ciepło z naturalnych zbiorników wód powierzchniowych i gruntowych;
• grunt – instalacje wykorzystują stabilną temperaturę pod powierzchnią ziemi, czerpiąc z głębokości nawet poniżej 100 metrów. 

Mechanika działania pomp ciepła przypomina nieco mechanizm chłodziarki. W odróżnieniu od niego pompa odzyskane ciepło wykorzystuje do ogrzewania. Energia pobrana ze źródła przekazywana jest do instalacji przewodzącej czynnik chłodniczy o bardzo niskiej temperaturze parowania. Zebrana przez niego energia jest oddawana do sprężenia, a płyn skrapla się i powraca do obiegu. Z kolei w sprężarce kumuluje się ciepło, które następnie wykorzystywane jest do ogrzewania wody użytkowej, sieci c.o. lub do wentylacji. 

Zapoznaj się: Pompa ciepła - koszty 2023. Wycena zakupu, instalacji, użytkowania

Pompa ciepła typu monoblok i split – podobieństwa i różnice

Wszystkie pompy ciepła zostały zbudowane z podobnych mechanizmów. Składa się na nie:

• wentylator;
• parownik;
• kompresor;
• skraplacz;
• grzałka;
• pompa obiegowa połączona z c.o.

Pompy typu monoblok i split działają też w bardzo podobny sposób. Różnice pomiędzy nimi wynikają z konstrukcji. W pompach monoblok wszystkie elementy znajdują się w jednym module. Jest to konstrukcja zaizolowana i gotowa do użytku. W zależności od typu można ustawić ją na zewnątrz lub wewnątrz budynku. Instalacja ogranicza się tylko do podłączenia przewodów wodnych. 

Pompy typu split to konstrukcje dzielone na dwa moduły, co wyjaśnia już sama nazwa (split w j. angielskim oznacza rozdzielnie). Najczęściej są to pompy powietrzne. Jednostka zewnętrzna pobiera energię i przekazuje ją do czynnika chłodniczego. Ten za pomocą przewodów z rurek miedzianych jest transportowany do jednostki wewnętrznej w budynku. Tam dochodzi do przekazania energii i skraplania czynnika, który powraca do modułu zewnętrznego. 

Montaż pompy typu split – dlaczego wymaga szczególnej uwagi?

Moduły pompy ciepła typu split są połączone ze sobą za pomocą przewodów chłodniczych. Taka konstrukcja zapobiega zamarzaniu wody w układach, co zdarza się w przypadku pomp typu monoblok. Jednak takie połączenie wymaga szczególnej uwagi i profesjonalnego podejścia.

Przy montażu pomp ciepłą typu split muszą uczestniczyć wykwalifikowani instalatorzy. Wymagane są od nich certyfikaty F-GAZ kategorii pierwszej. Pozwalają one na montaż instalacji chłodniczej i napełnianie jej czynnikiem chłodniczym. To niestety wpływa na dodatkowy koszt instalacji, pomimo niższej ceny samego urządzenia. 

Dlaczego w pompach ciepła typu monoblok nie trzeba korzystać ze specjalistów F-GAZ? Tam czynnik chłodniczy jest już fabrycznie umieszczony w zamkniętym układzie i podczas montażu nie rusza się go. Konstrukcja jest podobna do chłodziarki, gdzie także występuje czynnik chłodniczy, a podłączenie ogranicza się jedynie do podpięcia prądu sieciowego. 

Zobacz: Jaka powietrzna pompa ciepła do domu 150 m2?

Wady i zalety pomp split

Rozwiązania konstrukcyjne zastosowane w pompie split ma na celu uzyskanie konkretnych korzyści. Do najważniejszych zalet tego typu pomp trzeba zaliczyć:

• odporność na zamarzanie – to najważniejsza zaleta, która stała się główną motywacją do produkcji takich pomp. W jednostce zewnętrznej znajduje się tylko czynnik chłodzący, który w naturalnych warunkach nie zmienia stanu skupienia na stały. Zamarzająca w pompach monoblok woda umieszczona jest wewnątrz budynku, gdzie temperatury ujemne nie występują;
• niska cena – pompy split są tańsze od konstrukcji typu monoblok. Nie muszą być tak szczelnie zaizolowane i upchnięte w niewielkim module. Brak w nich też czynnika chłodniczego, co wpływa na niższą cenę, jednak wychodzi przy okazji montażu;
• optymalne zagospodarowanie przestrzeni – urządzenie podzielone na dwie części, więc łatwiej można je wkomponować nawet w obiekty już użytkowane. 

Konstrukcja nie jest doskonała. Z podziału urządzenia na dwa moduły wynikają też jego słabsze strony. Do najbardziej dotkliwych trzeba zaliczyć:

• trudna instalacja – we wcześniejszej części tekstu wyjaśniliśmy dokładnie, dlaczego instalacja jest skomplikowana i kosztowna;
• potrzebna przestrzeń w budynku – jednostka wewnętrzna nie jest duża, jednak wymaga przestrzeni. W małych domach nie zawsze są wydzielone pomieszczenia techniczne, dlatego lokalizacja urządzeń w pomieszczeniach użytkowych może być trudna;
• głośna praca – najgłośniejszy element instalacji, czyli kompresor, umieszczony jest w jednostce wewnętrznej. To może być źródłem hałasu i sprawiać, że użytkowanie obiektu będzie mało komfortowe. Konieczne staje się wykonanie dodatkowej izolacji akustycznej lub ulokowanie jednostki z dala od strefy wypoczynkowej domu. 

Przeczytaj również: Dofinansowanie do pompy ciepła 2023 - jak uzyskać, ile wynosi, komu się należy?