Jednym z ważniejszych zagadnień przy budowie domu jest kształt i pokrycie dachu. Jest ono istotne nie tylko ze względu na estetykę całego budynku, ale także skutki działania pogody, czy cenę całego domu. Typ dachu wpływa na ogólny wygląd całej konstrukcji, ale bywa to ograniczane przez obowiązujący plan zagospodarowania przestrzennego. Kształt dachu wpływa na skuteczne odprowadzanie wody czy izolację cieplną. Użyte na dachu materiały mają więc niebagatelne znaczenie.

Kształty dachówek

Duży wpływ na efekt końcowy ma kształt wybranych przez nas dachówek. Można je dzielić na kwadratowe lub prostokątne, płaskie lub faliste, ale to tylko podstawowy podział. Rodzajów kształtów dachówek jest kilka:

• dachówka falista z zakładkami (esówka, holenderka) – ułożone na prostym i niedużym dachu sprawią, że będzie on optycznie większy
• dachówka płaska z zakładkami – wymaga starannej więźby, by pokrycie było idealnie równe, tworzy na dachu wyrazistą siatkę z poziomymi liniami kolejnych rzędów
• karpiówka – jeden z najstarszych typów, niewielkich rozmiarów, najlepsza do skomplikowanych i stromych dachów, tworzy dekoracyjne linie, koronki lub łuski, to stosunkowo drogie pokrycie
• dachówka mnich-mniszka – samowentylujące, najszczelniejsze z pokryć ceramicznych, ale jednocześnie najdroższe; są czasochłonne w układaniu.

Dachówka ceramiczna

Dachówka ceramiczna to najczęściej wybierany materiał. Jest on też najdłużej na rynku. Powstaje z naturalnych składników (gliny wypalanej w temperaturze ponad 1000°C), jest wytrzymała, twarda, odporna na uderzenia i elegancka. Charakteryzuje się też niską nasiąkliwością (około 5-8%) i odpornością na czynniki atmosferyczne, zabrudzenia oraz promieniowanie UV. Dostępne są różne kształty, rozmiary i kolory dachówki. Najczęściej wybierany jest naturalny kolor, czyli ceglasta czerwień, ale dachówki pokryte angobą lub glazurą mogą mieć dowolny kolor, mogą też być błyszczące lub matowe. Szacuje się, że taka dachówka wytrzymuje bez zarzutu nawet 80-100 lat. Dobra jakość oznacza jednak wyższą cenę. Niemniej jednak zalety dachówek doceniają jej użytkownicy, którzy piszą o tym na forach internetowych.

 

Inwestorzy zauważają korzyści płynące z dachówki ceramicznej, szczególnie jeśli mają poddasze użytkowe. Nie dochodzi tam bowiem wiele hałasów, które są słyszalne, kiedy na dachu lezy blacha. Inni doceniają również fakt, że dachówka nie nagrzewa się tak bardzo jak blachodachówka, przez co na wspomnianym poddaszu nie dochodzi do przegrzania pomieszczeń.

Dachówka betonowa (cementowa)

Dachówka betonowa nazywana jest również dachówką cementową. Składa się z cementu, piasku kwarcowego, pigmentów i wody. Jest odporna na uszkodzenia mechaniczne i działanie niekorzystnych czynników zewnętrznych (np. niskie temperatury, śnieg, lód) i gwarantuje estetyczny wygląd. Dostępna jest w szerokiej gamie barw (ale mniejszej niż dachówki ceramiczne), idealnej nie tylko do klasycznych budynków (czerwień i brąz), ale także do domów nowoczesnych (szarość i czerń). Charakteryzuje się jeszcze lepszą nasiąkliwością, niż dachówka ceramiczna (2,5%) i skuteczną izolacją akustyczną. Ta dachówka jest bardziej dokładna jeśli chodzi o jej wymiary, ponieważ nie jest wypalana w wysokiej temperaturze jak ceramiczna, ale suszona w niskiej temperaturze. Może mieć powierzchnię gładką, matową lub satynową. Umożliwia także szybki odpływ wody dzięki zaporom wodnym, a specjalnie profilowane zakładki boczne i krawędź dolna zabezpieczają przez rozrastaniem się mchu i gromadzeniem brudu. Będąc tańszym rozwiązaniem od dachówki ceramicznej, nadaje się do dachów o dużej powierzchni. Producenci deklarują, że ten typ dachówki jest trwały nawet przez 80 lat. A co o dachówkach myślą ci, którzy się na nie zdecydowali? Poczytajcie poniższe opinie.

 

Dachówka betonowa to zdaniem użytkowników materiał zbliżony cenowo do blachodachówki, ale na pewno solidniejszy. Zauważalna nieco wyższa cena to jednocześnie lepsza jakość i dłuższa trwałość materiału.

Blachodachówka

Blachodachówka powstaje z arkuszy blachy profilowanej, z rdzeniem stalowym wykończonym aluminium lub poliestrem. Dobrze imituje dachówkę dzięki wytłoczonym wzorom. Jest cienkim i lekkim materiałem, który można ułożyć na istniejące pokrycie z papy. Często znajduje zastosowanie do prostych i dużych dachów. Blacha jednak mniej tłumi hałas, np. uderzającego deszczu czy spadających z drzew szyszek (zniwelować to pomaga zastosowanie blachodachówki ze specjalną posypką lub ułożenie izolacji cieplnej). Występuje w kilkunastu kolorach, najczęściej wybierana jest w tradycyjnych rudościach, czerwieniach i brązach oraz szarościach czy czerni, ale na indywidualną prośbę można dobrać kolor z palety RAL. Powierzchnia, tak jak w przypadku dachówki ceramicznej lub betonowej, może być błyszcząca lub matowa. Pod wpływem promieni słonecznych blacha jednak czasem blaknie, a w wyniku działania temperatury zmienia swoje wymiary, dlatego kluczowe jest dokładne jej zamontowanie. Oprócz tego blachodachówka jest podatna na wyginanie i rysowanie (odsłania się wówczas stalowy rdzeń, który zwiększa ryzyko korozji). Blachodachówka według producentów ma trwałość około 30 lat. Układa się ją na połaci o kącie nachylenia powyżej 9-12° (mniejszy kąt wymaga sztywnego poszycia), można je położyć także pod kątem prostym (np. na ściankach lukarn). Układanie na dachu arkuszy blachodachówki jest jednak praktycznie niemożliwe do wykonania dla jednej osoby. Jeśli zatem planujemy budowę systemem gospodarczym i chcemy samodzielnie ułożyć dach, warto wziąć to pod uwagę. Niemniej jednak zaletą blachodachówki jest to, że jest nienasiąkliwa, co w praktyce oznacza, że po deszczu nie zmienia swojego ciężaru. O innych zaletach można przeczytać na internetowych forach:

 

Blachodachówka jest więc jednym z popularniejszych materiałów na pokrycie dachu. Dzieje się tak, ponieważ jest najtańsza, nie tylko jeśli chodzi o same arkusze blachy, ale także wykonanie więźby, która nie musi być tak solidna, jak w przypadku np. dachówki ceramicznej. Co więcej, blachodachówki mają obecnie różne kształty i kolory, które mogą konkurować z bogatą ofertą tradycyjnych dachówek. Blachodachówka to jednak materiał, który ma wiele wad zauważanych przez tych, którzy się na nią zdecydowali:

 

Jak widać – blachodachówka, choć tania, nie zawsze spełnia oczekiwania inwestorów. Częste problemy z szczelnością czy izolacją akustyczną są zauważalne w wielu budynkach pokrytych blachą. Dodatkowo to materiał nietrwały i podatny na uszkodzenia.

Co układa się szybciej – dachówki czy blachodachówki?

Istnieje mit, że blachodachówka jest najszybsza do ułożenia dzięki swojej kilkukrotnie niższej wadze, niż dachówka ceramiczna lub betonowa. Zakłada się tez, że duża powierzchnia arkusza sprawia, że już kilka arkuszy przytwierdzonych do więźby przyspieszy pracę. Tymczasem okazuje się, że każdy arkusz blachodachówki musi być przetransportowany na dach przez co najmniej dwie osoby, inaczej zwyczajnie się on połamie. Ułożenie, przytrzymanie i przykręcenie do połaci również jest zajęciem dla kilku osób. Sytuacja zmienia się nieco w przypadku blachodachówki panelowej, która jest mniejsza, lżejsza i szybsza w montażu, ale to wciąż spore powierzchnie blachy do wniesienia na wysokość i przymocowania. Dachówka jest z kolei kilkukrotnie cięższa, ale z pewnością o wiele poręczniejsza. Daje więc możliwość jej samodzielnego zamontowania. Co istotne, kiedy w czasie montażu pada deszcz, poruszanie po mokrej dachówce nie stanowi problemu, ale już chodzenie po blachodachówce może być bardzo niebezpieczne. Jak położyć dachówkę? Zobaczysz w filmie: 

 

Jaka dachówka na jaki typ dachu?

Na dach płaski nie kładzie się dachówek. Każdy inny może już być nią pokryty. Im mniejszy kąt nachylenia dachu, tym mniejszy wybór dachówek. Na niewielki spadek najlepszym rozwiązaniem jest blachodachówka. Dachówki ceramiczne i betonowe są najlepsze do dachu o kącie nachylenia od 10° (w niektórych modelach może to być minimum 15, 20 lub 30 stopni nachylenia). Oczywiście w teorii daną dachówkę można położyć na dach, nawet jeśli kąt nachylenia jest mniejszy niż zalecany. Wymaga to jednak specjalnych mocowań lub dodatkowego deskowania izolowanego papą lub membraną dachową. Wszystko to sprawia, że koszty wzrastają. Niemniej jednak dach dwuspadowy bez oczek, koszy, czy lukarn najlepiej z ekonomicznego punktu widzenia pokryć dachówkami o dużych rozmiarach. Z kolei na dach skomplikowany i złożony z połaci o różnych rozmiarach i ustawionych pod różnymi kątami lepiej położyć mniejsze dachówki. To samo dotyczy dachów z takimi elementami łukowymi, jak np. wole oczko. W tym wypadku najlepiej wybierać małe dachówki, do tego płaskie, czyli np. karpiówki. Do dachu dwuspadowego można wybrać każdy rodzaj dachówki, a na dach czterospadowy najlepsze będą dachówki ceramiczne.

Ile kosztuje pokrycie dachu?

Za 1m² blachodachówki zapłacimy 20-60 brutto (w zależności od jakości). Dachówka natomiast kosztuje od 30 do 140 zł brutto/m². Ceramiczna kosztuje od 50 do 90 zł, ale są też modele kosztujące nawet 100 czy 200 zł. Cena ta odpowiada jednak jakości – ceramiczna dachówka zapewnia większą trwałość. Dachówka betonowa jest tańsza od ceramicznej, a kosztuje od 40 do 60 zł/m². (Podane ceny są cenami przybliżonymi, pochodzą z ogólnodostępnych w Internecie cen i zestawień kosztów, dlatego nie stanowią oferty handlowej.) Więcej o rodzajach dachów i ich cenach przeczytacie w innym artykule.

Dachówka ceramiczna, betonowa i blachodachówka – porównanie

Każde z tych rozwiązań ma swoje dobre i złe strony. Różnią się nie tylko ceną, ale także wagą, trwałością czy łatwością montażu. Poniżej prezentujemy zestawienie różnic między dachówką ceramiczną, betonową i blachodachówką:

 

 

Jaki kolor może mieć dach?

Dach pojawia się na budynku jeszcze przed elewacją. Efekt końcowy musi być więc zaplanowany na etapie projektu, żeby połączenie dachu i elewacji było spójne. Jedną z ważnych kwestii jest więc kolor dachu. Warto dopasować go do zaplanowanego koloru elewacji oraz stolarki okiennej i drzwiowej. Nieodpowiednio połączone barwy mogą sprawić, że dom będzie nieestetyczny. Jeśli szukacie inspiracji, prezentujemy poniżej trzy wizualizacje projektów dostępnych w naszej ofercie, które mogą służyć za dobry przykład odpowiedniego dopasowania dachu do elewacji lub stolarki.

 

Jeśli dookoła jest dużo bujnej i zielonej roślinności, ładnie komponować się będzie dach brązowy. Z kolei czerwień i błękit zdadzą egzamin, kiedy dookoła mamy dużo betonowych powierzchni. Ciepłe odcienie sprawdzą się w klasycznym, tradycyjnym budownictwie, z kolei chłodne i kontrastowe z elewacją – w projekcie nowoczesnym.

Ważne jest to, że kolor dachu oznacza też komfort korzystania z domu. Ciemne kolory nagrzewają się bowiem szybciej, co w źle zaizolowanym budynku może dać o sobie znać. Oprócz tego ciepło nagrzanego ciemnego dachu może być wyczuwalne przy otwieraniu okien połaciowych (najczęściej od dachu pokrytego gontem bitumicznym lub blachą). Niestety, zdarza się, że kolor dachu określa plan zagospodarowania przestrzennego, a inwestor nie ma zbyt wielkiego pola manewru.

W ostatnim czasie najmodniejsze są szare pokrycia dachu tworzone z dachówek płaskich. Daje to poczucie lekkości i prostoty, a przede wszystkim nowoczesności. Z pewnością zarówno dachówka betonowa, jak i ceramiczna to materiały dobre i trwałe. Są bardziej odporne na trudne warunki atmosferyczne (promienie słoneczne, mrozy) i lepiej tłumią hałasy z zewnątrz niż blachodachówka. Ważne z punktu widzenia występujących coraz częściej w okresie letnim w Polsce burz i nawałnic, którym towarzyszą silne wiatry jest to, jak dachówki i blachodachówki reagują na wichury. Dachówki są stosunkowo ciężkie, więc wiatr (o ile w ogóle) będzie je zrywał pojedynczo (szczególnie jeśli są klamrowane, podniosą się trudniej), a blacha zostanie zerwana całą powierzchnią. Dachówka betonowa jest tańsza niż ceramiczna, a wyglądem oraz trwałością i tak zdecydowanie wyprzedza blachodachówkę. To jednak inwestor musi zdecydować o właściwościach, kształcie, kolorze i cenie dachu, jakie są dla niego najlepsze.