1. Brak stref roboczych w kuchni

Przyjmuje się, że dobrze zaprojektowana kuchnia powinna składać się z pięciu stref roboczych:

 

• ze strefy zapasów,
• ze strefy przechowywania,
• ze strefy przygotowywania posiłków,
• ze strefy gotowania,
• ze strefy mokrej (strefy zmywania).

Przy czym strefy robocze planuje się zarówno w kuchni zamkniętej, jak i w kuchni otwartej np. na salon, jadalnię czy korytarz.

W strefie zapasów nie może zabraknąć: lodówki, zamrażarki, szafek na produkty spożywcze niewymagające chłodzenia. Strefę warto zaplanować jak najbliżej wejścia do kuchni.

Strefa przechowywania to przede wszystkim elementy zabudowy kuchennej, czyli wszelkiego rodzaju szafki i szuflady na przykład na małe AGD, naczynia, garnki, sztućce. 

Strefa przygotowywania posiłków obejmuje blat kuchenny (główny oraz blaty pomocnicze) lub wyspę kuchenną. Dodatkowo warto w niej rozmieścić: deski do krojenia, stojaki na noże, organizery z przyprawami.

Strefa gotowania to natomiast płyta kuchenna lub kuchenka, a także piekarnik, mikrofalówka i okap kuchenny. 

Strefa zmywania (mokra) to nie tylko zlewozmywak i opcjonalnie zmywaka, ale również kosze na śmieci (najczęściej umieszcza się je pod zlewozmywakiem lub w jego okolicy) i przybory potrzebne do sprzątania.

Brak opisanych wyżej stref roboczych będzie skutkować tym, że projekt naszej kuchni nie będzie wystarczająco praktyczny. Podczas przygotowywania posiłków stracimy czas na szukanie przedmiotów i przemieszczanie się. Pozostawienie zbyt dużych odległości pomiędzy kluczowymi strefami roboczymi w kuchni dotyczy zwłaszcza pomieszczeń o dużych metrażach, gdzie występują również rozległe odstępy pomiędzy ścianami. Warto wtedy rozważyć opcję wyspy kuchennej.

Co więcej, podział kuchni na strefy jest niezbędny do wprowadzenia zasady trójkąta roboczego.

2. Brak trójkąta roboczego w kuchni – zbyt małe lub zbyt duże odległości pomiędzy elementami wyposażenia

Trójkąt roboczy ustala ergonomię w kuchni, dzięki czemu usprawnia na przykład przygotowanie posiłków. Trójkąt rysuje się w odniesieniu do rzutów pomieszczenia. Jego wierzchołki powinny stanowić trzy najważniejsze elementy wyposażenia kuchni: lodówka, zlewozmywak, kuchenka (lub płyta kuchenna, piekarnik). Wolną przestrzeń pomiędzy nimi wypełniają szafki kuchenne oraz blaty. Najczęściej głównym punktem odniesieniu podczas budowania trójkąta roboczego jest zlewozmywak – ze względu na to, że umieszczany jest w pionie kanalizacyjnym.

Uwaga: Zasada trójkąta roboczego jest trudna do wprowadzenia w kuchniach o zabudowie jednorzędowej. Ustawienie w jednej linii dotyczy zwłaszcza pomieszczeń kuchennych o małych metrażach oraz aneksów kuchennych wydzielonych np. z salonu. Natomiast w kuchni o większym metrażu można zaplanować główny trójkąt roboczy oraz trójkąty pomocnicze.

Odległości pomiędzy sprzętem kuchennym zgodnie z zasadą trójkąta roboczego:

 

• odległość pomiędzy lodówką a zlewozmywakiem wynosi od 120 do 210 centymetrów;
• odległość między lodówką a kuchenką (płytą kuchenną, piekarnikiem) optymalnie powinna wynosić od 120 do 270 centymetrów;
• odległość między zlewozmywakiem a kuchenką (płytą kuchenną, piekarnikiem) powinna wynosić od 120 do 210 centymetrów, a w kuchniach o małym metrażu – 90 centymetrów.

W kwestii rozmieszczania sprzętów kuchennych unikajmy również takich błędów jak:

 

• umieszczanie zlewozmywaka blisko płyty grzewczej lub kuchenki gazowej;
• montaż zlewu w zbyt bliskiej odległości szafek w wysokiej zabudowie;
• ustawianie lodówki w pobliżu okna, kuchenki, piekarnika;
• umieszczanie kuchenki w narożniku;
• umieszczanie zlewu w narożniku;
• zbyt krótkie odcinki blatu roboczego lub blatów pomocniczych (szczególnie przy zlewozmywaku, przy kuchence/płycie kuchennej);
• zbyt wiele sprzętów AGD w jednym miejscu – przyjmuje się, że do sprzętów AGD powinniśmy mieć swobodny dostęp z każdej strony.

3. Nieprawidłowe rozmieszczenia szafek

Również planując szafki kuchenne, powinniśmy zwracać uwagę na poszczególne strefy robocze w kuchni. Szafki na produkty spożywcze, obejmujące strefę zapasów, powinny znaleźć się jak najbliżej lodówki. Natomiast szafki ze strefy przechowywania – jak najbliżej sprzętu ze strefy gotowania. Nieprawidłowe rozplanowanie zabudowy kuchennej skutkuje tym, że będziemy musieli pokonywać duże odległości, aby przygotować posiłek.

W projekcie kuchni należy znaleźć złoty środek. Błędem będzie także zbyt mała liczba szafek, czyli zbyt mało miejsca do przechowywania naczyń, sprzętów, produktów spożywczych itp. Jeżeli problemem jest metraż kuchni, to warto zwrócić uwagę na kierunek otwierania się drzwiczek lub wybrać szafki z przesuwnymi frontami. W nowoczesnych kuchniach dużą popularnością cieszy się zwłaszcza szuflada cargo.

Błędem jest również zbyt duża liczba półek, która skutkuje niekomfortowym wyciąganiem schowanych w nich przedmiotów. Półki, zwłaszcza w dolnej zabudowie, możemy zastąpić za pomocą szuflad z pełnym wysuwem – wówczas unikniemy schylania się w poszukiwaniu produktów.

4. Źle rozplanowane, zbyt wysokie lub zbyt niskie blaty kuchenne

Kolejnym, niestety często powielanym, błędem na etapie projektowania kuchni jest złe rozplanowanie blatów kuchennych. Skutkuje to przede wszystkim brakiem miejsca do: wyjęcia produktów spożywczych z lodówki lub z szafki, przyrządzania posiłków, odłożenia garnków, odłożenia talerzy z potrawami.

W kwestii blatów kuchennych – najważniejszy jest główny blat roboczy, na którym będziemy przygotowywać wszystkie składniki potrzebne do potraw. To właśnie na blacie rozkładamy produkty spożywcze, kroimy, siekamy itp. Przyjmuje się, że optymalnie blat roboczy powinien mierzyć 120 centymetrów i znaleźć się pomiędzy kuchenką (płytą kuchenną) a zlewozmywakiem. Jeżeli planujemy ulokować piekarnik w innym miejscu niż płytę kuchenną, wówczas należy stworzyć osobne blaty obok obu tych sprzętów. Co więcej, zwróćmy uwagę również na rozplanowanie blatów pomocniczych w pobliżu lodówki.

Błędem będzie również źle dobrana wysokość blatów roboczych skutkująca niekomfortową pracą. Mimo że większość blatów kuchennym cechuje się wysokością około 85 centymetrów, to najlepiej, aby ten parametr został indywidualnie dostosowany do wzrostu domowników najczęściej korzystających z przestrzeni kuchennej. Blat warto umieścić na wysokości 15 centymetrów poniżej miejsca ręki zgiętej w łokciu (mierzymy również odległość od zgięcia łokcia do podłogi).

Przeczytaj: Kuchnia z wyspą czy z półwyspem? Podpowiadamy

5. Nieprzemyślane rozmieszczenie gniazdek oraz oświetlenia w kuchni

Kolejne błędy to złe rozmieszczenia oświetlenia oraz gniazdek. Dawniej w kuchniach królowało wyłącznie jedno źródło światła – wiszący żyrandol. Współcześnie podkreśla się wagę światła w kuchni, a zwłaszcza oświetlenia punktowego. Dlaczego? Źle dobrane światło lub jego brak (zwłaszcza przy blatach roboczych), zwiększa ryzyko skaleczenia oraz utrudnia samą pracę. Może również skutkować przemęczeniem naszego wzroku czy bólami głowy. Warto zaprojektować więc oświetlenie główne oraz oświetlenie punktowe: nad blatem roboczym, nad blatami pomocniczymi, nad kuchenką (płytą kuchenną) nad zlewem, nad wyspą kuchenną (jeżeli projekt obejmuje ten element aranżacji), nad stołem (jeśli zostanie ustawiony w kuchni). Dobrym rozwiązaniem będą punktowe lampki halogenowe, które montuje się w szafkach kuchennych.

Zbyt mała liczba gniazdek w kuchni może utrudniać nam pracę i sprawić, że będziemy musieli korzystać z urządzeń elektrycznych naprzemiennie. Pamiętajmy, że w tym pomieszczeniu do prądu będzie podłączona nie tylko lodówka, zmywarka, piekarnik czy kuchenka, ale również mniejszy sprzęt, taki jak: mikrofalówka, czajnik elektryczny, toster, opiekacz, blender, robot kuchenny, ekspres do kawy.

Instalacja elektryczna w kuchni powinna składać się z kilku obwodów. Najlepiej zastosować zasadę – im mniej urządzeń elektrycznych będzie zasilanych z jednego obwodu, tym lepiej.

Błędem w projekcie kuchni są też widoczne gniazdka, które psują estetykę wnętrza. Warto więc zainstalować je w taki sposób, aby były praktycznie niewidoczne – na przykład na spodzie wiszących szafek górnej zabudowy kuchennej lub na górnej krawędzi dolnych szafek. W przypadku urządzeń elektrycznych w zabudowie, gniazdka umieszcza się z tyłu szafek lub za sąsiadującymi szafkami.