Układ kuchni a zasada trójkąta roboczego

W projekcie kuchni szczególnie ważne jest zastosowanie trójkąta roboczego, który określa ustawienie trzech najważniejszych elementów wyposażenia kuchni, czyli lodówki, zlewozmywaka, kuchenki (płyty kuchennej, piekarnika) – są one umieszczane w wierzchołkach trójkąta. Wybierając układ kuchenny, należy więc wziąć pod uwagę: metraż pomieszczenia i jego budowę, możliwość wprowadzenia trójkąta roboczego, przyłącze wodne, przyłącze gazowe, przyłącze elektryczne.

Dlaczego trójkąt roboczy jest tak ważny? Określa on kuchenną ergonomię, dzięki czemu łatwiej i szybciej będziemy przygotowywać posiłki i unikniemy niepotrzebnego przemieszczania się po kuchni. Stworzymy natomiast jak najbardziej praktyczne i funkcjonalne wnętrze.

Uwaga: Łączna długość ramion trójkąta nie powinna przekraczać 7 metrów.

Co więcej, kuchnia o większym metrażu może składać się z głównego trójkąta roboczego oraz z trójkątów pomocniczych. W przypadku, gdy piekarnik zostanie umieszczony w innym miejscu niż płyta kuchenna, to zaleca się, aby zaprojektować dwa trójkąty robocze. Wówczas wierzchołki trójkąta tworzą takie elementy:

 

• lodówka, zlewozmywak, płyta kuchenna;
• lodówka, zlewozmywak, piekarnik.

Odległości pomiędzy elementami zabudowy kuchennej

Zgodnie z trójkątem roboczym wspomniane trzy elementy (lodówka, zlewozmywak, kuchenka) należy umieścić w określonych odległościach:

 

• odległość pomiędzy lodówką a kuchenką (płytą kuchenną, piekarnikiem) – powinna wynieść od 120 do 270 centymetrów;
• odległość pomiędzy zlewozmywakiem a kuchenką (płytą kuchenną, piekarnikiem) – powinna wynosić od 120 do 210 centymetrów;
• odległość pomiędzy lodówką a zlewozmywakiem – powinna wynosić od 120 do 210 centymetrów.

Co więcej, w kwestii odległości i wymiarów w kuchni, przyjmuje się, że:

 

• odległość między górną a dolną zabudową kuchenną nie powinna wynosić mniej niż 45 centymetrów;
• płyta kuchenna potrzebuje od 60 do 80 centymetrów przestrzeni, natomiast standardowo piekarnik montuje się w szafkach o szerokości 60 centymetrów;
• zlewozmywak jednokomorowy montuje się w szafkach o szerokości 50 centymetrów, a zmywak dwukomorowy w szafkach o szerokości 80 centymetrów;
• długość kuchennego blatu roboczego powinna wynosić od 60 do 120 centymetrów;
• gniazdka elektryczne należy rozmieścić w odległości co najmniej 30 centymetrów od zlewozmywaka.

Układ kuchenny jednorzędowy

Układ kuchenny jednorzędowy króluje w małych kuchniach oraz w wydzielonych aneksach kuchennych. Co ważne, w przypadku zabudowy jednorzędowej nie ma możliwości zastosowania zasady trójkąta roboczego. Projektując zabudowę jednorzędową, należy więc skupić się na tym, aby pomiędzy najważniejszymi elementami (zlewozmywak, lodówka, kuchenka) zostały zachowane właściwe odległości. 

 

• W pobliżu lodówki usytuowanej przy ścianie powinna powstać wolna przestrzeń (około 10 centymetrów) na swobodne otwieranie drzwiczek.
• Płyty kuchenne najczęściej montowane są w szafkach o szerokości 60 centymetrów. Co więcej, w pobliżu kuchenki lub płyty kuchennej powinien powstać blat roboczy (po obu stronach minimum 60 centymetrów).
• Również po obu stronach zlewozmywaka należy stworzyć minimum 60 centymetrów wolnej przestrzeni roboczej.
• Blat pomiędzy płytą kuchenną (lub kuchenką) a zlewem powinien mieć minimum 90 centymetrów, a optymalnie 120.

Na początku ciągu roboczego dobrze jest ulokować lodówkę, następnie za nią: szafkę z blatem roboczym, zlew, szafkę z blatem o długości około 90 centymetrów, kuchenkę (płytę kuchenną).

Do zalet kuchni jednorzędowej należy głównie gęste rozmieszczenie elementów zabudowy, dzięki czemu sprawdza się ona w małych kuchniach oraz w aneksach kuchennych. Natomiast niewątpliwym minusem jest ograniczone miejsce do przechowywania, mała powierzchnia blatu roboczego czy brak możliwości zastosowania zasady trójkąta roboczego. Utrudnione może być także korzystanie z kuchni przez więcej niż jedną osobę.

Układ kuchenny dwurzędowy

W przypadku zabudowy kuchennej w układzie dwurzędowym elementy kuchennego wyposażenia ulokowane są po obu stronach, dzięki czemu powierzchnia tego pomieszczenia zostaje maksymalnie wykorzystana. Co ważne, odległość pomiędzy dwoma rzędami ciągów roboczych powinna wynosić minimum 90, a optymalnie 120 centymetrów.

Przykładowe rozmieszczenie elementów zabudowy kuchennej w układzie dwurzędowym:

 

• pierwsza linia: blat roboczy, zlew, płyta kuchenna (kuchenka, piekarnik);
• druga linia: lodówka, blat pomocniczy.

Układ kuchni w kształcie litery „L”

Układ kuchenny w kształcie litery „L” zakłada zabudowę meblową poprowadzoną wzdłuż dwóch ścian w kuchni oraz stworzenie pomiędzy tymi dwoma ciągami roboczymi kąta prostego.

Układ w kształcie litery „L” jest uniwersalny i tworzy wiele możliwości aranżacyjnych. Co ważne, można go zaadaptować zarówno w małej kuchni, jak i w pomieszczeniu o większym metrażu. Natomiast w dużych kuchniach, przy wprowadzeniu zbyt długich ciągów roboczych, istnieje możliwość, że poszczególne strefy robocze będą od siebie zbytnio oddalone, co utrudni nam przygotowywanie posiłków. Ten rodzaj zabudowy króluje również w aneksach kuchennych oraz w kuchniach otwartych, czyli połączonych na przykład z sąsiadującym salonem.

Wśród zalet zabudowy kuchennej w kształcie litery „L” wymienia się: 

 

• uniwersalność (zabudowa kuchenna pasująca do małych i większych kuchni);
• możliwość wykorzystania przestrzeni w narożnikach;
• możliwość wprowadzenia układu w aneksach kuchennych wydzielonych z innego pomieszczenia.

Układ kuchni w kształcie litery „U”

Zabudowa kuchni w kształcie litery „U” dedykowana jest zwłaszcza do średnich i dużych kuchni, również tych otwartych. Jej zaletą jest stworzenie dużej powierzchni blatów roboczych oraz miejsca na przechowywanie. 

Projektując kuchnię w kształcie litery „U”, należy pamiętać przede wszystkim o zachowaniu minimum 120 centymetrów wolnej przestrzeni pomiędzy krawędziami blatów. W dużych kuchniach ten rodzaj zabudowy kuchennej może zawierać również wyspę kuchenną.

Do zalet zabudowy kuchennej w kształcie litery „U” należą:

 

• praktyczność – duża ilość miejsca do przechowywania oraz duża powierzchnia blatów roboczych;
• możliwość zaprojektowania w kuchni wyspy;
• możliwość wprowadzenia układu w kuchni otwartej.

Należy uważać jednak na to, aby zabudowa nie była zbyt zwarta – wówczas istnieje możliwość wizualnego przytłoczenia wnętrza. Utrudniony będzie również dostęp do szafek narożnych, a poszczególne strefy robocze będą od siebie oddalone.

Układ kuchni w kształcie litery „G”

Zabudowa kuchenna w kształcie litery „G” określana jest jako rozbudowana wersja zabudowy w literę „U”. Rozbudowa dotyczy najczęściej: dodatkowej powierzchni blatu roboczego, wprowadzenia wyspy kuchennej, zaplanowania stołu lub wysuwanych blatów (przestrzeni do spożywania posiłków). Kuchnia w kształcie litery „G” dedykowana jest do średnich lub dużych pomieszczeń.

Uwaga: Również wyspa kuchenna może służyć nam jako nowoczesny stół. Wówczas wybierzmy wyższe modele (powyżej 100-110 centymetrów wysokości), do których dokupimy stołki barowe lub hokery. 

Projektując ten rodzaj zabudowy kuchennej, należy zwrócić uwagę na wolną przestrzeń pomiędzy poszczególnymi elementami zabudowy. Dlaczego? Przy niewłaściwym rozplanowaniu istnieje możliwość zagracenia przestrzeni oraz trudności w swobodnym wchodzeniu i wychodzeniu z kuchni.

Kuchnia z wyspą

Wyspa kuchenna najczęściej umieszczana jest w kuchniach o dużym metrażu (powyżej 20 metrów kwadratowych), a zwłaszcza w kuchniach otwartych. Przy właściwym zaprojektowaniu nic nie stoi również na przeszkodzie, aby stworzyć kuchnię z wyspą w przestrzeni zamkniętej.

Wyspa kuchenna to rozwiązanie funkcjonalne ze względu na to, że można na niej zlokalizować kilka stref roboczych:

 

• strefę zapasów i strefę przechowywania – wyspa kuchenna wyposażona w miejsce do przechowywania naczyń, sztućców, innych gadżetów kuchennych, a także produktów spożywczych, które nie wymagają chłodzenia;
• strefę gotowania – na wyspie kuchennej można umieścić płytę kuchenną;
• strefę przygotowywania posiłków – blat wyspy kuchennej może służyć jako główny blat roboczy lub jako blat pomocniczy;
• strefę zmywania – na wyspie kuchennej można umieścić również zlewozmywak.

Ważne jest, aby pomiędzy wyspą kuchenną a innymi elementami zabudowy zachować wolną przestrzeń – powinna ona wynosić ponad 100 centymetrów.