Kim jest kierownik budowy?

Z tematem budowy domu nierozerwalnie wiąże się osoba kierownika budowy. To osoba, która ma funkcję zarządzania pracami budowlanymi. Bez niego inwestor nie może rozpocząć budowy, ani rozbudowy domu. Osobę, która będzie sprawowała funkcję kierownika budowy wybiera inwestor, ale to kierownik jest odpowiedzialny za przestrzeganie przepisów i prowadzenie budowy zgodnie z pozwoleniem na budowę, projektem i prawem budowlanym. Obowiązek zatrudnienia kierownika budowy nakładają przepisy Prawa budowlanego z 1994 roku. Czuwa on nad prawidłowością wszystkich prac i zachowaniem bezpieczeństwa, a także ponosi odpowiedzialność zawodową i dyscyplinarną za błędy lub nieprawidłowości na placu budowy.

Kierownik budowy a kierownik robót

W nomenklaturze budowlanej funkcjonują dwa określenia: „kierownik budowy” i „kierownik robót”. Nie są to jednak dwa tożsame stanowiska. Kierownik robót odpowiada bowiem za część prac w inwestycji – np. za prace polegające na wykonaniu instalacji elektrycznej. Kierownik budowy natomiast czuwa nad poprawnością całego procesu inwestycyjnego. Nie ma on jednak obowiązku reprezentowania inwestora w kontakcie z wykonawcami. Dlatego czasem przydaje się także funkcja inspektora nadzoru inwestorskiego.

Jest to przedstawiciel inwestora na budowie, który dba o jakość robót wykonywanych przez firmy budowlane. W świetle prawa kierownik budowy nie ma obowiązku sprawdzania jakości tych prac. Co więcej, po odpowiednim wpisie do dziennika budowy, inspektor nadzoru inwestorskiego może wydawać polecenia kierownikowi budowy. Funkcji tych nie można jednak łączyć, a zabronione to jest przepisami Prawa budowlanego. Zakłada się także, że osoby te nie powinny być ze sobą powiązane w żaden sposób, ponieważ reprezentują dwie różne strony – kierownik budowy wykonawcę, a inspektor inwestora. Co więc konkretnie należy do obowiązków kierownika?

Czym zajmuje się kierownik budowy?

Kierownik budowy ma obowiązek zapisywania w dzienniku budowy wszystkich informacji dotyczących inwestycji. Dziennik ma status dokumentu urzędowego i jest opieczętowany w urzędzie, który wydaje pozwolenie na budowę. Niemniej jednak wpisów w nim może dokonywać także inwestor, architekt, geodeta, czy inspektor nadzoru inwestorskiego lub budowlanego w ramach wykonywania czynności kontrolnych. Aby kierownik budowy mógł dokonywać wpisów w dzienniku, inwestor musi podpisać z nim odpowiednią umowę.

Obowiązki kierownika budowy

Kierownik budowy ma szereg różnych obowiązków wynikających z Prawa budowlanego. Można je podzielić na trzy etapy:

• na początku inwestycji
• w czasie budowy
• po zakończeniu prac budowlanych.

Co musi zrobić kierownik budowy na początku inwestycji?

Zanim rozpoczną się prace budowlane, kierownik budowy musi złożyć stosowne oświadczenie o przyjęciu obowiązków kierowania inwestycją. Składa się je do właściwego wydziału nadzoru budowlanego. Następnie do jego obowiązków należy sporządzenie protokołu przejęcia placu budowy i sprzętu oraz zorganizowanie ich zabezpieczenia oraz ogrodzenia. Kolejnym krokiem jest umieszczenie (w widocznym miejscu) tablicy informacyjnej inwestycji i opracowanie planu bezpieczeństwa inwestycji. Zanim pierwsza łopata zostanie wbita, obrys budynku musi wytyczyć geodeta.

Zadania kierownika w czasie budowy

Kiedy budowa już się rozpocznie, do głównych zadań kierownika budowy należy nadzorowanie wszystkich prac i kierowanie budową oraz czuwanie nad zgodnością prac z projektem. Kierownik musi też zadbać o zgodność prac z przepisami budowlanymi, a w szczególności przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy. Wszystkie prace muszą być dokładnie udokumentowane w dzienniku budowy, protokołach częściowych i końcowych oraz powykonawczej dokumentacji. Jeżeli inwestor zdecydował się na zatrudnienie inspektora, kierownik powinien zgłaszać mu ukończenie poszczególnych etapów prac. Co ważne, jeśli w czasie budowy pojawiło się zagrożenie dla zdrowia lub życia, kierownik budowy powinien wstrzymać wszelkie prace do momentu usunięcia niebezpieczeństwa.

Kiedy kierownik budowy kończy pracę?

Zakończenie budowy nie oznacza, że kończą się obowiązki kierownika budowy. Po ukończeniu inwestycji kierownik musi zgłosić inwestorowi budynek do odbioru i przekazać mu pisemne oświadczenie o zgodności prac z prawem budowlanym i wszystkimi przepisami – np. warunkami pozwolenia na budowę czy warunkami zabudowy. Po zakończeniu budowy teren musi być uprzątnięty, łącznie z najbliższym sąsiedztwem działki, czyli np. ulica czy chodnik. Fakt ten potwierdza złożone inwestorowi pisemne oświadczenie o doprowadzeniu do porządku. Kierownik budowy jest także obecny w czasie odbioru budynku i gwarantuje usunięcie wszelkich usterek.

Kto może zostać kierownikiem budowy?

Zawód kierownika budowy wymaga przede wszystkim wyższego wykształcenia technicznego na kierunkach związanych z budownictwem lub architekturą. Oprócz tego należy zdobyć odpowiednie uprawnienia budowlane, które nadawane są po zdaniu dość trudnego egzaminu przeprowadzanego przez Główny Urząd Nadzoru Budowlanego. Dotyczy on znajomości procesu budowlanego. Same uprawnienia to jednak nie wszystko – konieczna jest także praktyka zawodowa odbyta pod opieką doświadczonego fachowca. Po spełnieniu tych warunków, pozostaje jeszcze wpis do centralnego rejestru oraz na listę członków izby samorządu zawodowego. Warto zaznaczyć, że nieograniczone uprawnienia do samodzielnego sprawowania funkcji technicznych daje dyplom jednolitych studiów magisterskich lub dyplom studiów II stopnia i półtoraroczna praktyka zawodowa na budowie. Z kolei ograniczone uprawnienia zdobywa osoba z ukończonymi studiami inżynierskimi I stopnia i trzyletnią praktyką zawodową.

Odpowiedzialność karna kierownika budowy

Po podpisaniu umowy z kierownikiem budowy, to właśnie na nim spoczywa odpowiedzialność za wszystkie szkody na terenie budowy powstałe od przejęcia protokolarnego aż do oddania gotowego obiektu. Obowiązują tu przepisy wynikające z Prawa budowlanego, karnego i cywilnego. Wysokie kary grożą szczególnie osobom, które nie wypełniają swoich obowiązków należycie, stwarzają zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, mienia lub środowiska naturalnego oraz jeśli powodują duże szkody materialne. Za różnego rodzaju błędy lub naruszenia, kierownikowi grozi:

• upomnienie
• upomnienie z koniecznością ponownego zdania egzaminu na uprawnienia budowlane
• zakaz wykonywania funkcji technicznej przez okres od 1 roku do 5 lat i obowiązek ponownego przystąpienia do egzaminu.

Wszelkie skargi i kary rozpatruje oraz wymierza wojewoda danego województwa. Inwestor ma także możliwość domagania się usunięcia wad w ramach rękojmi w sądzie, jeśli ustalona została odpowiedzialność kontraktowa. Co więcej, jeśli w umowie zawarto informację o karze umownej, inwestor może żądać jej zapłacenia za nieprawidłowo wykonane prace lub ubiegać się o wypłatę odszkodowania. To jednak wymaga rzeczoznawców i cierpliwości, ponieważ takie sprawy często ciągną się latami.

W ekstremalnych przypadkach, czyli np. w momencie prowadzenia prac znacznie odbiegających od projektu lub gdy dojdzie do katastrofy budowlanej, kierownik budowy odpowiada karnie. Powyższe formy rekompensaty, jak np. upomnienie i wypłata odszkodowania mogą się łączyć i inwestor ma prawo żądać jednego i drugiego.

Czy mogę zmienić kierownika budowy?

Zastrzeżenia do pracy kierownika budowy mogą być różne. Jeżeli nie radzi on sobie z pracą, nie wywiązuje z obowiązków albo stale nie pojawia się na placu budowy, inwestor może takiego kierownika zwolnić w każdym momencie. Jeśli jednak funkcję zlecił kierownikowi deweloper, inwestor nie zawsze będzie miał wpływ na zwolnienie kierownika budowy.

Niemniej jednak jeżeli dochodzi do zmiany kierownika budowy, należy ten fakt zgłosić w powiatowym inspektoracie nadzoru budowlanego i dostarczyć oświadczenie o przejęciu obowiązków w tej inwestycji przez nową osobę. Niezbędny i bardzo ważny jest także odpowiedni wpis do dziennika budowy – musi on zawierać stan zaawansowania robót i podpisy dotychczasowego i nowego kierownika budowy.

Jak łatwo zauważyć, kierownik budowy pełni bardzo ważną funkcję. Rzutuje ona nie tylko na poprawność formalności i odpowiednią kolejność wykonywanych prac, ale także na bezpieczeństwo i porządek na budowie. Warto więc zatrudnić takiego fachowca, któremu można zaufać i powierzyć mu tak ważne zadanie, jak prowadzenie budowy.